Chỉ trong chưa đầy một cái chớp mắt, tay đua F1 huyền thoại đã làm mọi cách có thể, nhưng không đủ để chống lại "Thần Chết".

Khoảnh khắc thế giới mất đi một tay đua vĩ đại, trên đường đua Imola ngày 1/5/1994.

Sinh thời Ayrton Senna là một người cực kỳ cá tính, một tay đua lỳ lợm về tâm lý và rất kỹ thuật trong khi lái xe. Trong những cuộc đua, ông luôn cố gắng chạy qua những khúc cua nhanh hết mức có thể. Điều hoàn hảo đó thường tạo ra ảo tưởng rằng ông không thể chết khi thi đấu. 

Nhìn lại vụ tai nạn thảm khốc ngày 1/5/1994, nhiều người nghĩ đơn giản rằng Senna thiệt mạng là do mắc lỗi và làm chiếc xe lao vào bức tường tại khúc cua Tamburello trên đường đua Imola. Nhưng những nghiên cứu dưới đây cho thấy, Senna không có lỗi trong cái chết của chính mình.

Tai nạn đầu tiên trong lúc xuất phát chặng đua là do va chạm giữa Pedro Lamy (đội Lotus) và JJ Lehto (đội Benetton). Xe an toàn được triển khai để giúp dọn dẹp đường đua. Sau đó, cuộc đua lại được tiếp tục khi xe an toàn rời khỏi đường đua. Thật đáng ngạc nhiên là các nhân viên đường đua chỉ sử dụng cờ vàng (báo hiệu các xe giảm tốc khi qua khu vực tai nạn) mà lại không phải là cờ đỏ (báo hiệu dừng cuộc đua).

Khi chặng đua được tiếp tục trở lại, Senna dẫn đầu cuộc đua, phía sau là Michael Schumacher (đội Benetton). Tại vòng 6, Senna đang chạy trên đoạn đường thẳng qua khu vực khán đài chính và đang chuyển số từ 5 lên 6 trước khi bắt đầu vào góc cua Tamburello. Mọi thứ có vẻ ổn. Nhưng đột nhiên ông mất lái chiếc Williams FW16 và đâm vào bức tường bê tông tại góc cua Tamburello. Chính xác là ở giây thứ 11, ông bắt đầu vào góc cua Tamburello và ở giây thứ 12,8 ông đâm vào tường. Điều gì đã diễn ra với Senna trong 1,8 giây đó?

Đồ thị dữ liệu truyền về từ xe của Senna lân cận thời điểm va chạm.
Trục tung: A: Tốc độ của xe (km/h). B: Áp suất thủy lực của vô lăng (psi). C: Vị trí cần ga. D: Lực tác dụng lên vô lăng (Nm). Trục hoành: Thời gian (giây)

Tại thời điểm 11,0 giây, vận tốc chiếc FW16 là 307km/h. Sau thời điểm này, Senna bắt đầu đối mặt với vấn đề. Khi chiếc xe đến góc cua Tamburello, hộp đen của chiếc FW16 bất ngờ ghi được một sự cố với áp suất thủy lực của tay lái (điểm số 1 trên đồ thị). Tại thời điểm đó, việc Williams dùng hệ thống trợ lực tay lái là phạm luật. Không rõ chính xác là điều gì đã xảy ra nhưng chắc chắn rằng Senna đã nhận ra chiếc xe của mình có vấn đề. 

Ông đã xử lý như sau: Senna cố gắng lấy lại sự kiểm soát với chiếc xe bằng cách giảm tốc và ga xuống còn mức 50% (điểm số 2). Ông chỉ giảm xuống 50% để tránh việc giảm đột ngột gây ra mất lái với một chiếc xe nhạy cảm như F1. Và đó là màn khởi đầu của một bi kịch. Khi đó chiếc FW16 đã nằm hoàn toàn ngoài tầm kiểm soát của Senna. Không thể tin được là khi đó ông phát hiện ra sự cố chỉ sau 0,2 giây và nhanh chóng có biện pháp xử lý khẩn cấp. Ông nhả hết ga (điểm số 3), cố gắng phanh hết cỡ và đánh tay lái để làm chiếc xe đổi hướng và không đâm trực diện vào tường chắn. Nhưng rồi, ông hiểu rằng mình không thể tránh khỏi việc đâm vào bức tường bê tông tại góc cua Tamburello.

Dù rất nhanh chóng và xử lý đầy kinh nghiệm, những cố gắng của Senna không hề đem lại kết quả. Dữ liệu từ hộp đen của chiếc FW16 cho thấy vô lăng của xe đã có vấn đề. Những thông số lực tác động lên vô lăng cho thấy tác động của Senna khi đó là rất nhỏ (điểm số 4, đường màu xanh lá). Điều này đồng nghĩa với việc, cố gắng đổi hướng xe của ông là vô nghĩa khi lực tác động không truyền được tới bánh trước. Bên cạnh đó, áp suất thủy lực của vô lăng (đường màu xanh đậm) đột ngột tăng cao rồi lại hạ xuống mức bình thường (điểm số 5). Điều này cho thấy trục trặc chết người của vô lăng.

Theo những thông báo chính thức, khi phanh chiếc xe giảm tốc độ với gia tốc bằng 4,3 lần gia tốc rơi tự do. Tuy nhiên trong thực tế, từ các dữ liệu ghi được cho thấy Senna đã giảm tốc độ xuống còn 210km/h tại giây thứ 12. Sau thời điểm này, chiếc FW16 đã lao ra khỏi đường đua, bánh xe bị khóa cứng do phanh. Bộ cảm biến tốc độ gắn trên bánh xe không thể ghi được vận tốc chính xác như thông thường (điểm số 6).

Nhưng ngay trước khi chiếc FW16 lao vào tường chắn, bộ cảm tốc lại trở lại hoạt động bình thường. Lúc đó không ai còn có thể dừng lại chiếc xe nữa. Chiếc FW16 đã lao thẳng vào bức tường bê tông với tốc độ 210km/h. Tất cả các cảm biến ngừng cấp dữ liệu kể từ sau thời điểm 12,8 giây. Một phần của chiếc giảm xóc trên xe FW16 đã đập mạnh vào mũ bảo hiểm của Senna và giết chết tay đua xuất sắc và vĩ đại nhất lịch sử. Senna đã chiến đấu tới những giây cuối cùng của cuộc đời. Các dữ liệu cho thấy diễn biến và nguyên nhân chính xác khiến Senna thiệt mạng, đó là hỏng hóc trên chiếc vô lăng của chiếc FW16. Senna không hề có lỗi trong cái chết của chính ông.

David Coulthard, tay đua dự bị của Ayrton Senna tại đội đua Williams khi đó, cho biết thêm: "Rõ ràng Senna vẫn có nhiều cơ may sống sót trong tình huống tai nạn đó. Vụ tai nạn gây ra hậu quả nghiêm trọng không ngờ chỉ vì một sự việc không may đã xảy ra khi một mảnh vỡ từ phần giảm xóc đã đập mạnh vào chiếc mũ bảo hiểm của Senna. Tôi vẫn nhớ khi xem các dữ liệu được truyền từ xe cùng với Patrick Head (đồng sáng lập và lúc đó là Giám đốc kỹ thuật đội Williams), tôi nhận thấy anh ấy vẫn cố gắng giữ vững tay lái cho tới thời điểm va chạm, vận tốc khi đó là 210km/h".

Theo vnexpress