Tại Lạng Sơn, chỉ có vẻn vẹn 4 Liên đoàn và 1 Hiệp hội gồm: Liên đoàn Cầu lông, Liên đoàn Bóng bàn, Liên đoàn Quần vợt, Liên đoàn Bóng đá và hội Golf. Các liên đoàn, hội thể thao hiện đều không có người làm chuyên trách, song thành viên ban thường vụ, ban chấp hành các liên đoàn, hội luôn nỗ lực thực hiện nhiệm vụ được giao, duy trì hoạt động thường xuyên, liên tục, góp phần vào sự phát triển phong trào thể thao của tỉnh..
"Giữ lửa" phong trào thể thao trong cộng đồng
Hiện nay, mỗi liên đoàn thể thao có từ 13 đến 26 câu lạc bộ (CLB) trực thuộc với tổng số hội viên trung bình là 250 người. Để thực hiện tốt vai trò duy trì hoạt động thể thao trong cộng đồng, các liên đoàn thường xuyên nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của hội viên; tình hình phát triển phong trào của bộ môn tại các địa phương trên địa bàn tỉnh. Qua đó xem xét, hỗ trợ khắc phục những khó khăn về cơ sở vật chất, động viên người chơi và kết nối, định hướng phát triển phong trào. Do đó, số lượng các CLB tham gia liên đoàn hầu hết đều tăng qua các năm.
Anh Tống Xuân Lợi, Chủ nhiệm CLB Bóng bàn Na Dương, huyện Lộc Bình cho biết: Được Liên đoàn Bóng bàn tỉnh vận động, chúng tôi đã gia nhập liên đoàn từ tháng 12/2023. Kể từ đó đến nay, chúng tôi được mở rộng sân chơi, giao lưu, học hỏi với các CLB cùng là thành viên liên đoàn. Ngoài ra, chúng tôi còn được liên đoàn tư vấn về sân bãi và hướng dẫn phương pháp thu hút hội viên tham gia CLB. Mới đây, chúng tôi lần đầu tiên tham gia giải do liên đoàn tổ chức và đoạt giải, đó là động lực để các hội viên thêm phấn khởi, tích cực luyện tập mỗi ngày.
Cùng đó, nhằm tạo động lực duy trì phong trào, trung bình hằng năm, các liên đoàn đều tổ chức 1 - 2 giải thể thao cấp tỉnh hoặc mở rộng. Các giải thu hút trung bình 100 vận động viên (VĐV), tùy theo tính chất thi đấu của từng môn. Qua hoạt động của các liên đoàn, hội thể thao, các bộ môn được duy trì và tiếp tục phát triển trong cộng đồng, góp phần thúc đẩy tỷ lệ người dân luyện tập thể dục thể thảo thường xuyên trên địa bàn tỉnh tăng qua các năm. Tiêu biểu năm 2023, tỷ lệ người dân tham gia luyện tập thể dục thể thao so với tổng dân số trên địa bàn đạt 37,1%, tăng 7,1% so với năm 2022.
Tăng cường xã hội hóa
Thời gian qua, các liên đoàn, hội thể thao đã đẩy mạnh công tác xã hội hóa trong tổ chức các hoạt động. Cụ thể như vận động các CLB thể thao chủ động xã hội hóa đầu tư, trang bị cơ sở vật chất đảm bảo nhu cầu tập luyện thường xuyên và đáp ứng tổ chức các giải thi đấu. Hiện nay, toàn tỉnh có trên 60 sân bóng cỏ nhân tạo, 40 sân quần vợt, 90 sân bóng bàn và gần 300 sân cầu lông được xây dựng theo hình thức xã hội hóa.
Không chỉ xã hội hóa thường xuyên phục vụ luyện tập, trong tổ chức các giải thể thao, ngoài kinh phí được cấp từ ngân sách Nhà nước, các liên đoàn đều tích cực huy động xã hội hóa trong quá trình tổ chức giải cấp tỉnh và đưa các VĐV đi thi đấu các giải thể thao toàn quốc và ở nước ngoài. Theo số liệu chưa đầy đủ, từ năm 2023 đến nay, các liên đoàn, hội thể thao đã huy động xã hội hóa được trên 1 tỷ đồng.
Tiêu biểu là Liên đoàn Bóng đá tỉnh. Ông Đồng Quang Sáng, Phó Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao, Tổng Thư ký Liên đoàn Bóng đá tỉnh cho biết: Xác định xã hội hóa để có thể tạo nhiều cơ hội cho các VĐV được cọ sát nâng cao trình độ, liên đoàn đã tích cực vận động các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh hỗ trợ cho các hoạt động của liên đoàn, đặc biệt là việc xã hội hóa đưa các VĐV đi thi đấu.
Theo đó, từ năm 2023 đến nay, Liên đoàn Bóng đá đã huy động xã hội hóa được 180 triệu đồng đưa đội bóng đá U10, U11 của tỉnh tham gia thi đấu tại giải "Giải bóng đá trẻ quốc tế Cúp Nam Thanh" tại thành phố Nam Ninh, Quảng Tây, Trung Quốc; xã hội hóa 70 triệu đồng tham gia môn bóng đá tại Hội thi Thể thao dân tộc thiểu số toàn quốc tại tỉnh Cao Bằng. Tháng 3/2024 vừa qua, Liên đoàn Bóng đá tỉnh đã trình UBND tỉnh dự thảo Đề án thí điểm xã hội hóa phát triển bóng đá thiếu niên, nhi đồng tỉnh Lạng Sơn nhằm triển khai hiệu quả hơn nữa việc đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư nguồn lực cho sự phát triển bóng đá trẻ của tỉnh.
Một trong những bước tiến thể hiện vai trò của các liên đoàn thể thao đối với sự nghiệp thể thao của tỉnh đó là từ năm 2022 đến nay, các liên đoàn đã tham gia nhiều hơn vào quá trình bồi dưỡng các nhân tố trẻ tại các lớp năng khiếu của tỉnh. Cụ thể như Liên đoàn Bóng đá đã liên kết với các trung tâm đào tạo bóng đá trẻ tại Hà Nội, các cựu cầu thủ đội tuyển Việt Nam đến Lạng Sơn tham gia vào quá trình tuyển chọn VĐV cho lớp năng khiếu (nay là Đội tuyển Bóng đá trẻ của tỉnh); Liên đoàn Cầu lông và Liên đoàn Bóng bàn phối hợp với Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao tỉnh huấn luyện lớp năng khiếu cầu lông cho 8 VĐV, lớp năng khiếu bóng bàn cho 6 VĐV. Hoạt động của các lớp năng khiếu duy trì từ nguồn ngân sách Nhà nước kết hợp với xã hội hóa. Đây có thể coi như tiền đề của việc xã hội hóa trong đào tạo VĐV chuyên nghiệp.
Anh Hoàng Trung Chiến, huấn luyện viên lớp năng khiếu cầu lông tỉnh cho biết: Thời gian huấn luyện VĐV lớp năng khiếu thường được sắp xếp linh hoạt cho phù hợp với thời gian học tập của các em, trung bình khoảng 4 buổi/tuần và tăng lên 6 đến 8 buổi/ tuần vào dịp nghỉ hè. Sau thời gian nhất định, liên đoàn sẽ tổ chức đánh giá và lựa chọn các VĐV đáp ứng yêu cầu về chuyên môn tiếp tục tham gia lớp và tiếp tục lựa chọn các nhân tố mới tiêu biểu.
Thời gian qua, mặc dù chưa có cơ hội tham gia các giải đấu lớn cấp toàn quốc, song tại các giải thể thao cấp tỉnh, các VĐV lớp năng khiếu đã cho thấy trình độ chuyên môn, kỹ năng thi đấu được nâng lên rõ rệt khi đoạt nhiều huy chương vàng như VĐV Bảo Linh (môn cầu lông), VĐV Hà Anh (môn bóng bàn)...
Có thể khẳng định, việc phát huy vai trò của các liên đoàn, hội thể thao thời gian qua đã duy trì, giữ lửa phong trào thể dục thể thao quần chúng, đồng thời từng bước tạo nguồn VĐV trẻ có kỹ năng thi đấu, trình độ chuyên sâu ở các bộ môn. Từ đó, góp phần thúc đẩy sự phát triển của thể thao Lạng Sơn.
Hồng Hà