Bài viết của phóng viên BBC James Allen sẽ cho độc giả hiểu rõ hơn vì sao hầu hết các đội đua đều phải thay đổi hoàn toàn các dự định đã đề ra trước khi chặng đua bắt đầu.
Mỗi đường đua mới luôn là một thử thách đầy thú vị đối với các đội đua F1 trong tham vọng làm chủ chặng đua. Thông thường thì các đội đều dễ dàng vượt qua thử thách này trước khi chạm trán trực tiếp nhờ công nghệ mô phỏng. Tuy nhiên đường đua Sochi lại là một ngoại lệ, Grand Prix Nga năm nay trở thành một trong những chặng đua độc đáo suốt năm năm trở lại đây khi các chiến thuật về lốp được chuẩn bị trước đã hoàn toàn bị phá sản. Ở Sochi, do bộ lốp Pirelli có tuổi thọ cao một cách đáng kinh ngạc nên các đội đua đều phải thay đổi hoàn toàn kế hoạch ban đầu để ứng phó với tình hình thực tế nhằm rút ngắn tối đa thời gian hoàn thành chặng đua.
Sự khác thường của đường đua Sochi khiến chiến thuật của các đội phải thay đổi hoàn toàn.
Ảnh: Formula 1.
Tình hình trước cuộc đua chiều Chủ nhật. Đặc tính của đường đua mới dài 5,8km tại Sochi khiến các đội đều phải đối mặt với nhiều điều bất ngờ. Điều này đã làm thay đổi hoàn toàn chiến thuật mà các đội chuẩn bị sẵn, qua đó làm đảo ngược hẳn tính trình diễn của Grand Prix Nga.
Đầu tiên là bề mặt của đường đua, độ nhám ở đây là rất thấp. Mặt đường trong ngày thứ Sáu rất trơn trượt, tuy nhiên tới Chủ nhật thì độ bám đường lại được cải thiện một cách đáng kể và đồng nghĩa các xe sẽ đạt tới tốc độ cao hơn so với dự kiến và khiến chiếc xe tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn. Đó là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới màn trình diễn và khả năng cạnh tranh trong cuộc đua chiều Chủ nhật của nhiều đội.
Mặt khác, do thiết kế đường đua có nhiều bức tường chắn nằm sát ven đường nên các đội đều dự đoán khả năng xe an toàn xuất hiện là cực cao trong hoàn cảnh các giám sát đang rất nhạy cảm với các vụ tai nạn sau thảm kịch với Jules Bianchi tại Suzuka. Tuy nhiên, hóa ra cuối cùng xe an toàn lại không hề có cơ hội để triển khai. Vì thế, bài toán về nhiên liệu lại càng làm các nhà quản lý thêm đau đầu.
Trong khi đó, bộ lốp Pirelli lại có tuổi thọ cao một cách bất ngờ tại Sochi. Nhà sản xuất lốp của Italy dự đoán đây là một chặng đua có mức tiêu hao lốp cao nên họ đã cung cấp cho các đội lốp mềm và lốp trung bình. Tuy nhiên, thực tế đường đua lại chứng minh dự đoán của Pirelli là hoàn toàn sai lầm. Mức tiêu hao gần như không đáng kể và ở mức 0,05 giây mỗi vòng đua. Con số này là cực kỳ ấn tượng kể từ khi làng F1 chia tay với lốp Bridgestone cuối năm 2010.
Vì thế việc lựa chọn lốp của Pirelli dành cho Grand Prix là quá thiên về an toàn. Điều này được chứng minh rõ nhất ở việc Nico Rosberg sử dụng bộ lốp trung bình suốt 52 vòng đua. Có đội đua đã từng cho biết sau buổi đua thử hôm thứ Sáu rằng bộ lốp trung bình có thể dùng cho 80 vòng đua tại Sochi!
Bên cạnh đó, trên sơ đồ thì pit lane tại Sochi khá ngắn, nó rất chật hẹp nên tốc độ giới hạn được giảm xuống còn 60km/h vì lý do an toàn. Giới hạn này khiến thời gian để thực hiện một lần pit-stop mất tới 29 giây, lâu hơn đáng kể so với dự trù ban đầu của các nhà tổ chức. Sochi cùng với Melbourne và Singapore trở thành ba đường đua mất nhiều thời gian rất để thay lốp.
Những yếu tố trên kết hợp lại khiến Grand Prix Nga trở thành chặng đua phù hợp với chiến thuật một pit-stop, chiến thuật vốn bóp nghẹt tính trình diễn và những pha đấu trí trong cuộc đua.
Khoảnh khắc quyết định cục diện cuộc đua - Sai lầm của Rosberg khi xuất phát. Chặng đua tại Sochi bỗng trở nên dễ dàng bội phần với Lewis Hamilton khi đồng đội Nico Rosberg mắc sai lầm khi phanh gấp và khóa bánh, qua đó làm hỏng lốp ngay tại Turn 2 của vòng xuất phát. Sự cố này khiến tay đua người Đức buộc phải về pit thay lốp ngay cuối vòng một. Theo phản xạ, Mercedes buộc phải liều lĩnh đánh bạc với việc Rosberg sẽ kết thúc cuộc đua với chỉ một lần thay lốp duy nhất.
Việc thực hiện chiến thuật này liên tục được các chỉ đạo viên trao đổi với Rosberg suốt cuộc đua. Ở khoảng thời gian vòng 40, đã có một vài ý kiến lo ngại từ phía Mercedes rằng tay đua của họ sẽ không đủ sức theo đuổi chiến thuật mạo hiểm này khi thấy hiệu suất của lốp giảm dần và lốp sau bất ngờ nóng lên nhanh chóng.
Tuy nhiên, sau đó ít phút thì Rosberg lại vượt qua được sự khó khăn khi đẩy được chiếc W05 lên tốc độ rất cao và cạnh tranh mạnh mẽ với các đối thủ. Tuy nhiên, các đối thủ lại tưởng rằng đó là động thái nhằm tạo ra khoảng cách an toàn trước khi Rosberg vào pit lần hai. Vì thế họ đều chủ quan không bám sát tay đua người Đức. Sau khi chiếm được vị trí thứ hai, Mercedes quyết định không gọi Rosberg vào thay lốp lần hai. Sự mạo hiểm của đội đua nước Đức đã phát huy hiệu quả.
Vòng đua thứ 31 được coi là thời điểm quyết định sự thành bại với kế hoạch của Mercedes. Lúc này Rosberg vượt qua Valtter Bottas, người cũng mới chuyển sang dùng bộ lốp trung bình có tuổi đời ít hơn của Rosberg 25 vòng, sự kiện kiểu này rất hiếm khi gặp trong kỷ nguyên của lốp Pirelli trong môn đua xe F1.
Lúc đó, Bottas tỏ ra thiếu quyết liệt khi phòng thủ do nghĩ rằng Rosberg vẫn còn phải thay lốp một lần nữa. Trước đó tay đua người Phần Lan được Williams thông báo rằng sớm muộn gì Rosberg cũng sẽ thay lốp lần nữa, nếu không thay lốp thì tay đua của Mercedes sẽ bị tụt lại ở cuối cuôc đua.
Thách thức từ bộ lốp trung bình. Ở nửa đầu chặng đua, những xe dùng lốp mềm nhanh hơn tầm một giây so với lốp trung bình vì thế những tay đua xuất phát với lốp mềm không hề vội vàng chuyển sang lốp trung bình. Tuy nhiên có một vài trường hợp gặp rủi ro khi chạy lốp mềm quá lâu, ví dụ như trường hợp của Bottas.
Tay đua của đội Williams mất rất nhiều thời gian ngay trước và sau lần thay lốp. Có lẽ Bottas đã vào pit muộn hơn thời điểm hợp lý vài vòng. Khoảng thời gian trước lần vào pit của Bottas thì Rosberg dường như đang mất dần hiệu suất với lốp trung bình, vì thế có vẻ lốp trung bình phù hợp hơn với giai đoạn nửa cuối cuộc đua khi chiếc xe nhẹ, kể từ vòng 26 hoặc 27. Tuy nhiên, sau đó Rosberg bất ngờ lấy lại được hiệu suất cũ vì thế giả thiết trên không còn được coi trọng.
Bottas mất thêm tầm ba giây ở vòng đua ngay trước và ngay sau khi thay lốp. Sau đó anh còn tiêu tốn thêm nhiều thời gian để làm nóng bộ lốp trung bình do chiếc xe quá nhẹ. Ở đầu cuộc đua, Bottas bám khá sát thành tích của Hamilton, tuy nhiên kể từ vòng 16 đến 28 trong khi đối thủ người Anh liên tục lập được kết quả xung quanh mốc 1 phút 43 giây thì Bottas chỉ một lần làm được điều này.
Vậy liệu Bottas có thể giữ được vị trí thứ hai trước sự theo đuổi của Rosberg? Ở thời điểm vòng 22, thì tay đua của Williams đang hơn Rosberg tới 36 giây, khoảng cách rất an toàn để vào pit. Nếu Bottas thay lốp ở thời điểm này thì Rosberg rất khó có thể chiếm vị trí thứ nhì. Sau đó, tay đua của Williams sẽ phải tập trung vào việc chủ động bảo vệ vị trí thay vì cứ chờ đợi Rosberg thay lốp lần 2 thì mới thành công. Tuy nhiên phải nói rằng Mercedes đã giữ lốp và làm nóng rất tốt so với Williams.
Sau chặng đua, Williams thừa nhận rằng họ không nghĩ rằng Rosberg lại giữ lốp được tới khi cuộc đua kết thúc. Rõ ràng là rất khó để đổ lỗi cho họ khi rất khó để lường trước tình hình ở một đường đua mới như thế này.
Cuộc chiến nội bộ giữa hai tay đua của Red Bull. Cuộc chiến nội bộ giữa Sebastian Vettel và Daniel Ricciardo cũng rất thú vị. Lúc đầu, tay đua người Australia bị mắc kẹt sau đồng đội nhưng Vettel không hề có ý định nhường đường cho đàn em bất chấp thực tế là Ricciardo là tay đua duy nhất có khả năng cạnh tranh trên bảng xếp hạng cá nhân với bộ đôi Mercedes.
Nguyên nhân chính gây ra khó khăn với Ricciardo khi đó là lốp xe trên chiếc RB10 của anh đang bị rộp. Anh không phải là người duy nhất gặp tình trạng trên tại đường đua Sochi, đây cũng không phải là lần đầu Red Bull đi tới giới hạn trong việc chỉnh góc nghiêng của bánh xe và thiết lập vai trong của lốp trước. Ricciardo thay lốp ở vòng 11, ra pit ngay sau bộ đội Sauber và sau đó duy trì bộ lốp trung gian tới 42 vòng.
Vettel hiểu rõ chiến thuật của Ricciardo nhưng anh không vội vàng lao về pit khi còn quá sớm để dừng sử dụng lốp mềm. Chủ định của Vettel là vào pit muộn rồi tấn công đối thủ nhờ lợi thế từ bộ lốp mới hơn. Mặc dù vậy, sau lần thay lốp ở vòng 30, tay đua người Đức lại không có đủ tốc độ để rút ngắn khoảng cách 8 giây so với Ricciardo. Anh buộc phải nhanh hơn đối thủ tầm nửa giây mỗi vòng, nhưng điều đó là không thể với Vettel khi đó. Một lần nữa Ricciardo lại chứng tỏ khả năng giữ lốp cực tốt của mình.
Tại Sochi, tốc độ tại các góc cua của chiếc RB10 là không tốt. Theo như Vettel, bên cạnh bất lợi tốc độ trên đoạn thẳng do động cơ yếu hơn thì việc chậm chạp ở các góc cua càng khiến Red Bull có một chặng đua khổ sở.
Theo vnexpress.net