Do tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, kinh tế - xã hội của thế giới đã có những biến đổi sâu sắc, mạnh mẽ trong nhiều năm trở lại đây, dẫn đến sự biến đổi to lớn của hoạt động thể dục thể thao.
Trong đó thể thao giải trí phát triển mạnh mẽ là một minh chứng rõ nét, trở thành một bộ phận phong phú, đa dạng của ngành TDTT.
Thể thao giải trí là hình thức thể thao mà ở đấy những phần thi đấu đẹp mắt, thu hút người hâm mộ, người cổ vũ được xem là kết quả đánh giá cuối cùng cho tính chất của cuộc thi. Thành tích thi đấu, hay kết quả lúc này được xét sang một khía cạnh khác.
Trải qua nhiều giai đoạn phát triển, thể thao giải trí ngày càng có vị trí và đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống. Chính vì vậy có thể hiểu, thể thao giải trí là loại hình hoạt động thể dục thể thao có ý thức, có lợi cho sức khỏe, thể chất và tinh thần của con người, được tiến hành trong thời gian tự do, ngoài giờ làm việc. Thể dục thể thao còn là loại hình hoạt động thể dục thể thao tự giác, vừa sức, trong vùng năng lượng ưa khí (có nghĩa là đủ ô xy). Thể dục thể thao giải trí không chỉ bao hàm các phương tiện công nghệ cao. Thể thao giải trí được coi là phương thức sinh hoạt giải trí, văn minh, sức khỏe và khoa học của con người.
Một số môn thể thao giải trí phổ biến trên thế giới hiện nay có thể kể đến như: Đua chó, Đua ngựa, Giải đấu vật tự do UFC, Câu cá giải trí, Thể thao điện tử…
Đua ngựa: Đua ngựa thể thao là môn thể thao có lịch sử phát triển lâu đời trên thế giới. Môn Đua ngựa thể thao có liên quan đến hoạt động chạy thi của ngựa trong một quãng đường nhất định, để tìm ra được ngựa có thành tích xuất sắc và về nhất.
Đua ngựa thể thao có rất nhiều hình thức thi đấu. Mỗi quốc gia lại xây dựng hình thức thi đấu và quãng đường thi đấu khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện sân bãi và điều kiện phát triển môn Đua ngựa thể thao của quốc gia đấy.
Một số hình thức thi đấu của môn Đua ngựa thể thao có thể kể đến như đua “phẳng”, đua vượt chướng ngại vật, đua vượt rào, đua ở trên đa dạng bề mặt, và biểu diễn điều khiển ngựa.
Pháp là một trong những quốc gia có sự phát triển mạnh mẽ của môn đua ngựa thể thao. Và môn thể thao này đã dần trở thành một trong những ngành công nghiệp giải trí cơ bản của quốc gia. Theo thống kê của Chính phủ, Giải Đua ngựa quốc tế thường niên (hay còn được biết đến với tên gọi Prix de l’Arc de Triomphe) được tổ chức tại Pháp có giải thưởng cao thứ 2 thế giới, sau Nhật Bản, với giá trị giải thưởng lên tới 4 triệu Euro, tương đương với 5,2 triệu đô-la Mỹ).
Bên cạnh việc là một môn thể thao, Đua ngựa của Úc còn được coi như một nền công nghiệp giải trí, với những con số minh họa cụ thể: Ngành công nghiệp giải trí Đua ngựa mang lại việc làm, bao gồm cả việc làm toàn thời gian và bán thời gian cho hơn 250.000 người lao động, với 77.000 chức năng, nhiệm vụ khác nhau; Khoảng 300.000 người là chủ đầu tư trực tiếp hoặc là một thành viên trong nghiệp đoàn huấn luyện, tổ chức Đua ngựa chuyên nghiệp.
Đấu vật tự do: UFC là giải đấu võ thuật lớn nhất thế giới hiện nay, quy tụ rất nhiều cao thủ, thu hút sự quan tâm của hàng triệu người hâm mộ. Có thể nói UFC đã mở ra một kỉ nguyên mới về tính thực chiến của võ thuật, chiến thắng quan trọng hơn là cách thắng.
UFC được tổ chức tại Mỹ, giải UFC đầu tiên được tổ chức vào tháng 11/1993, lần hai vào 3/1994, lần ba vào 9/1994, và từ đó trở đi cứ cách 3-4 tháng thì tổ chức một lần. Tuy nhiên, trong 8 năm trở lại đây, giải đấu này ngày càng trở nên được yêu thích trên khắp thế giới. Với nguồn lợi không nhỏ về thu nhập từ bán vé cũng như bản quyền truyền hình, các trận đấu của UFC diễn ra ngày một nhiều hơn, mỗi tháng đôi ba trận, và không chỉ gói gọn trong lãnh thổ nước Mỹ. Đôi khi địa điểm thi đấu được diễn ra ở Nhật Bản, Brazil, Australia, Canada, Macao... nhằm quảng bá thương hiệu và hình ảnh. Tính đến thời điểm này, giải đấu đã được tổ chức 220 lần.
Trước ý kiến cho rằng giải đấu UFC khá bạo lực, chỉ quan trọng ai là người chiến thắng, không quan trọng cách thắng. Tuy nhiên, luật lệ của các trận đấu MMA hiện đại đã thay đổi đáng kể để bảo vệ sức khỏe cho các võ sĩ và được nhìn nhận như một môn thể thao. Có 9 hạng cân khác nhau trong giải đấu UFC, gồm hạng ruồi (dưới 125lbs, 57 kg), hạng gà (126-135 lbs/ 61 kg), hạng lông (136-145 lbs/ 66 kg), hạng nhẹ (146-155 lbs/ 70 kg), hạng bán trung (156-170 lbs/ 77 kg), hạng trung (171-185 lbs/ 84 kg), hạng vừa (186-205 lbs/ 93 kg), hạng nặng (206-265 lbs/ 120 kg), và một số tổ chức thậm chí còng tiếp tục có thêm hạng siêu nặng với mức cân trên 120 kg.
Với Thể thao Việt Nam, nhằm phục vụ nhu cầu vui chơi và nâng cao sức khỏe, thể thao giải trí tự thân nó đã hình thành và phát triển, đặc biệt là tại các đô thị lớn, nơi có mặt bằng kinh tế - xã hội cao hơn. Dù còn manh nha dưới dạng tiềm năng và gắn nhiều với hoạt động kinh doanh hơn là thuộc phạm trù thể thao, nhưng nhiều môn như: đua chó (tại Vũng Tàu); đua ngựa (tại TP. Hồ Chí Minh) cùng hệ thống các câu lạc bộ thể dục thể thao (khiêu vũ thể thao, billiards, thể thao điện tử, thể hình, thể thao dưới nước, golf, quần vợt, câu cá...) đã hình thành, phát triển khá rầm rộ.
Và trong những năm gần đây, thể thao giải trí đã thực sự được quan tâm, chú trọng đầu tư cũng như nâng cao công tác quản lý từ các cơ quan chức năng nhà nước. Năm 2009, Hội thể thao điện tử giải trí Việt Nam chính thức được thành lập và hiện trong cơ cấu tổ chức của Tổng cục Thể dục thể thao cũng đã có bộ phận Thể thao giải trí (thuộc Vụ Thể dục thể thao quần chúng). Bên cạnh việc xây dựng các quy định, quy chế về chính sách, môi trường, thủ tục hành chính, an ninh, y tế, bảo hiểm, các điều kiện ưu đãi… tạo điều kiện thuận lợi nhất cho thể thao giải trí phát triển, đáng chú ý hơn là từ phong trào, nhiều đội tuyển thể thao giải trí cấp quốc gia đã được hình thành, tham dự các giải đấu quốc tế và giành thành tích đáng khích lệ./.
N.Giang