Theo một số nghiên cứu, khoảng 70% người chạy bộ bị đau xóc bụng (thuật ngữ y khoa là Exercise-related Transient Abdominal Pain hay ETAP - đau bụng tạm thời do tập thể thao) ít nhất một lần trong năm. Cứ 5 vận động viên điền kinh có ít nhất một người bị đau xóc bụng ngay trên đường đua.
May mắn những cơn đau bụng này không phải là tình trạng khẩn cấp và runner cơ bản không phải đến gặp bác sĩ. Hầu hết người chạy chọn cách giảm tốc độ, hoặc dừng lại để cơn đau dịu xuống trước khi tiếp tục.
Dấu hiệu nhận biết bị xóc bụng là cơn đau cục bộ ở một bên bụng ngay dưới xương sườn, với tần suất xảy ra ở bên phải nhiều gấp đôi bên trái với người lớn tuổi. Người trẻ hơn ít gặp cơn đau này, hoặc chỉ nhói lên như bị kim đâm hoặc kéo giật nhẹ như chuột rút. Theo các chân chạy kinh nghiệm, đau xóc bụng thường xuất phát từ những nguyên nhân chính sau:
Co thắt cơ hoành: xóc bụng về bản chất cũng như chuột rút, nhưng ở đây là chuột rút cơ hoành và cơ thành bụng. Điều này lý giải tại sao người mới chạy lại dễ bị xóc bụng hơn người chạy lâu năm, chạy nhanh dễ xóc bụng hơn chậm. Khi chạy nhanh, hơi thở dồn dộp, hít thở nông, cơ hoành không được giãn ra tối đa, lại càng làm nặng thêm tình trạng xóc bụng.
Đi kèm với co thắt cơ hoành là thiếu oxy cơ hoành. Trong lúc vận động, oxy được ưu tiên dành cho những vùng mô cần thiết hơn (ví dụ hệ cơ chân). Do đó cơ hoành và cơ thành bụng sẽ nhận được ít oxy hơn bình thường, càng làm nặng thêm đau cơ.
Chạy ngay sau khi ăn: sau bữa ăn no, dạ dày và ruột cần hoạt động để tiêu hoá thức ăn. Bữa ăn quá no, giàu đồ uống ưu trương (nước muối, nước đường) dễ gây xóc bụng.
Không khởi động trước khi chạy: đây có thể là một lý do khác cho việc bị đau xóc bụng. Khi các cơ giãn chưa đủ độ, cơ thể không được làm nóng dẫn đến cơn đau xuất hiện nhanh và mạnh hơn.
Uống đồ uống ngọt: uống các loại nước giải khát có đường và ga trước khi tập thể dục sẽ làm tăng khả năng bị đau xóc bụng.
Cong vẹo cột sống: việc bị đau xóc bụng phần nào có liên quan đến chứng cong vẹo cột sống.
Cách vượt qua cơn đau xóc bụng
Ngay cả những vận động viên giàu kinh nghiệm cũng có thể bị xóc bụng, đặc biệt là trên đường đua. Khi bị xóc bụng, giảm tốc độ đôi chút, hít sâu thở đều. Runner có thể chậm lại vài giây hoặc vài chục giây mỗi km. Đừng cố chạy quá nhanh đến mức phải dừng hẳn lại không thể chạy được.
Có thể dùng tay ấn mạnh vào vùng đau. Hơi ngả người về phía trước. Hít thở sâu hiệu quả trong 40% số ca xóc bụng khi chạy bộ, ấn tay vào vùng đau có hiệu quả trong 31% trường hợp, ngả người ra trước trong 18% số ca.
Runner có thể đứng hẳn lại hoặc đi bộ chậm, giơ thẳng hai cánh tay lên trời, hít vào thật sâu và nín thở lâu hết mức có thể. Làm như vậy sẽ kéo căng các cơ hoành, cơ liên sườn, tương tự như động tác kéo căng cơ chân khi bị chuột rút.
Trước khi chạy chỉ nên uống nước trắng chứ không uống nước có đường bao gồm cả soda và các loại nước điện giải.

Thành Dương (tổng hợp)