Virus corona (COVID-19) đã lan rộng trên toàn thế giới trong một thời gian ngắn và đã phát triển thành một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng lớn nhất trong thập kỷ qua. Các hành động do các chính phủ khởi xướng để giảm thiểu tiếp xúc với người cũng đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến các câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp (PFC) trong mùa giải 2019/2020.
Với vai trò của bóng đá ở châu Âu, các câu lạc bộ bóng đá đã thu hút được sự chú ý lớn của công chúng và chính trị trong cuộc khủng hoảng COVID-19. Dựa trên các nghiên cứu về PFC từ các giải bóng đá châu Âu, cho thấy những ảnh hưởng lớn từ đại dịch COVID-19 đến các CLB này. Các CLB không chỉ khủng hoảng tài chính nghiêm trọng mà còn khủng hoảng trong công tác quản lý.
Dịch bệnh do virus corona chủng mới tiếp tục là mối đe dọa đối với nhân loại do sự lây lan liên tục của nó. Hô hấp cấp tính nặng. Hội chứng coronavirus 2 (SARS-CoV-2) có nguồn gốc từ động vật hoang dã (Singhal, 2020) đã gây ra một cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu đáng báo động và kể từ khi lây truyền sang người, COVID-19 đã cướp đi sinh mạng của hàng triệu người (WHO, 2020), và do đó thách thức nhiều chính phủ trên toàn cầu để có những hành động nhằm giảm sự lây lan của virus.
Một trong những cách phổ biến nhất mà chúng ta thấy là biện pháp cách ly giao tiếp xã hội, giữ khoảng cách để hạn chế sự lây lan của virus. Ở nhiều khu vực, các biện pháp cách ly xã hội đã tác động mạnh mẽ đến cuộc sống hàng ngày của mọi người.
Trong bối cảnh này, người ta cũng thấy rằng tất cả các loại hình tổ chức đã bị đại dịch, bao gồm cả thể thao chuyên nghiệp các công ty như công ty bóng đá đều chịu ảnh hưởng nặng nề.
Hiện nay, bóng đá là loại hình thể thao với sự tham gia, tác động và thu nhập lớn nhất trên toàn thế giới, ảnh hưởng không chỉ đến lĩnh vực thể thao mà còn ảnh hưởng đến lĩnh vực xã hội, kinh tế,và thậm chí cả các lĩnh vực văn hóa (Escamilla-Fajardo và cộng sự, 2020). Ảnh hưởng của COVID-19 đã dẫn đến sự sụp đổ của doanh thu và giới tinh hoa các câu lạc bộ bóng đá đang phải vật lộn để kiềm chế tác động kinh tế của Đại dịch COVID-19.
Ngoài ra, ngành công nghiệp bóng đá còn thận trọng hơn các ngành khác về khả năng phục hồi COVID-19 vì lĩnh vực bóng đá sẽ không bền vững nếu không có sự hiện diện của những người hâm mộ. Ảnh hưởng của đại dịch đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến bóng đá, đặc biệt là sự vận hành của các câu lạc bộ trong mùa giải tiếp theo. Các can thiệp sức khỏe cộng đồng, như xã hội các biện pháp điều chỉnh cách ly, có hiệu quả nhưng không ngăn chặn được sự tái phát của vi rút. Mặc dù kinh tế chính phủ trong các giải pháp đã được chứng minh là có hiệu quả một phần, chúng sẽ giảm thiểu tối đa khủng hoảng. Tuy nhiên, các tổ chức bóng đá chuyên nghiệp, với những quy định nghiêm ngặt hơn nhằm đảm bảo an toàn cho cộng đồng lại đang phải đương đầu với COVID-19 theo một cách hoàn toàn khác.
Nghiên cứu gần đây cũng đã cố gắng phân tích và dự báo những tác động của cuộc khủng hoảng COVID-19 đối với nền kinh tế trong các bối cảnh khác nhau. Bằng cách tập trung vào các tổ chức thể thao, chúng tôi đóng góp nhiều hơn nữa vào cuộc tranh luận này. Cụ thể hơn, nhằm mục đích phát triển và nắm rõ tình hình khủng hoảng trong các câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp (PFCs) từ các nước Châu Âu khác nhau (Áo, Đức, Thụy Điển, Thụy Sĩ,và Hà Lan) chúng tôi phân tích cách họ nhận thức và phản ứng với COVID-19 trong mùa giải 2019/2020. PFCs thay vì chiến thắng trận đấu hơn là tối đa hóa lợi nhuận, và họ thường chỉ tính toán lợi nhuận thấp để đảm bảo các hoạt động được diễn ra. Ngoài ra, lĩnh vực bóng đá được đánh giá cao dễ bị ảnh hưởng bởi các cuộc khủng hoảng, sau đó đe dọa ngay đến sự tồn tại của họ đối với thanh khoản hạn chế của câu lạc bộ. Tuy nhiên, các tổ chức trong lĩnh vực này có khả năng hoạt động quá mức trong thời gian các cuộc suy thoái. Theo dõi các nghiên cứu khác, họ coi thể thao như một lẽ tự nhiên để thiết lập chiến lược kinh doanh và do đó đề xuất thêm vấn đề nghiên cứu để để đối phó với cuộc khủng hoảng COVID-19. Nghiên cứu góp phần tạo chỉ ra phương hướng để các CLB thay đổi cách thức tổ chức thể thao trong cuộc khủng hoảng COVID-19 và đề xuất các giải pháp thích ứng trong ngắn hạn và thành công trong dài hạn.
Vào ngày 31 tháng 12 năm 2019, Trung Quốc đã thông báo cho WHO về sự bùng phát của một loại coronavirus mới và vào ngày 1 tháng 1 năm 2020, một chợ buôn bán hải sản tại Vũ Hán đã đóng cửa ( Singhal, 2020 ). Kể từ đó, COVID-19 đã lan đi nhanh chóng, với số lượng liên tục gia tăng và tràn sang nhiều quốc gia và ra toàn thế giới. Sự phát triển của COVID-19 đã có một tác động mạnh mẽ và chưa từng có đối với thị trường chứng khoán, việc kinh doanh thương mại và cả các hoạt động thể thao.
Khi bắt đầu khủng hoảng, các sự kiện thể thao chuyên nghiệp liên tục diễn ra. Serie A Ý đã không dừng lại cho đến ngày 11 tháng 3 năm 2020, khi cầu thủ đầu tiên của quốc gia này cho kết quả dương tính với virus. Vì tuổi tác và thể lực, các cầu thủ bóng đá không có nguy cơ tử vong cao bởi COVID-19, tuy nhiên, coronavirus có thể dẫn đến tổn thương phổi, giảm thiểu sức khỏe lâu dài của phổi và ảnh hưởng đến hiệu suất thể thao. Bóng đá là môn thể thao đồng đội có mối liên hệ thường xuyên và chặt chẽ. Người chơi chạm trán nhau trên sân, trong huấn luyện và trong nhiều đội các hoạt động hàng ngày không tránh khỏi sự va chạm, tiếp xúc. Môn thể thao này mê hoặc nhiều người trên khắp thế giới, đặc biệt có những người thường xuyên truy cập trò chơi và thực hiện các cuộc hành trình dài để cổ vũ cho đội bóng yêu thích của họ. Đi du lịch là một trong những đóng góp nhiều nhất vào việc lây truyền bệnh khi nó tụ tập đông người. Từ quan điểm giảm thiểu sự lây lan của COVID-19, các lập luận chính thống cho rằng bóng đá là môn thu hút số lượng lớn những người tham gia trò chơi và có nguy cơ làm tăng khả năng truyền bệnh COVID-19. Do đó, các nhà hoạch định chính sách và các nhà lãnh đạo chính sách thể thao đã trì hoãn hoặc hủy bỏ từng bước các sự kiện thể thao chuyên nghiệp. Hơn nữa, hầu hết các quốc gia cấm hoạt động thể thao do hậu quả của các biện pháp điều chỉnh khoảng cách dẫn đến việc hủy bỏ hoạt động đào tạo trong thể thao chuyên nghiệp.
Các giải đấu châu Á bắt đầu tạm dừng các trận đấu với Chinese Super League vào ngày 22 tháng 2 năm 2020 và Giải Nhật Bản J-League vào ngày 24 tháng 2 năm 2020. Ngay sau đó, sự lan rộng của vi rút đến châu Âu. Giải bóng đá bị ảnh hưởng đầu tiên là giải Thụy Sĩ. Lệnh của chính phủ cấm các sự kiện lớn với nhiều hơn 1000 người tham gia, điều này cũng ảnh hưởng đến trận đấu tại Euro League. Thành phố Mönchengladbach cấm khán giả khiến trận đấu giữa FCKöln và Borussia vào ngày 11 tháng 3 năm 2020 và đây là trận đấu đầu tiên trong lịch sử Bundesliga của Đức mà không có người hâm mộ. Thông tin về các trận đấu không có người hâm mộ, hoãn các giải đấu hoặc các tác động khác của coronavirus đến thể thao chuyên nghiệp đã được báo cáo hàng ngày và, vào một số ngày, thậm chí hàng giờ. Gần như mọi giải đấu ở châu Âu dần dần phản ứng với sự lan rộng của COVID-19 và tạm dừng các giải đấu của họ.
Kể từ ngày 13 tháng 3 năm 2020, năm giải bóng đá lớn nhất châu Âu ở các nước Anh, Pháp, Đức và Ý cũng đã hoãn các trận đấu của họ vì lý do bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Hầu hết các quan chức của giải đấu đã thông báo rằng các giải đấu sẽ tiếp tục trong vòng vài tuần hoặc vài tháng tới. Ví dụ, các trận đấu của Thụy Sĩ đã thông báo tạm dừng đến ngày 15 tháng 3 năm 2020. Ở Anh, bóng đá chuyên nghiệp đã bị dừng cho đến ngày 3 tháng 4 năm 2020, Đức và Ý có kế hoạch tiếp tục từ ngày 30 tháng 4 năm 2020. Tuy nhiên tất cả đều phải thay đổi dự tính ban đầu vì đại dịch bùng phát dữ dội.
Sau khi tạm dừng một thời gian, các nhà quản lý cho rằng cần phải có một phương thức mới để đối phó với tình hình này. Sau đó các giải bóng đá châu Âu truyền đi thông điệp về các biện pháp vệ sinh, kiểm tra coronavirus và quy tắc khoảng cách để bắt đầu lại quá trình luyện tập và thi đấu. Tiếp tục chơi là điều tiên quyết cực kỳ quan trọng vì tác động kinh tế do hậu quả của đại dịch toàn cầu. Các trận bóng đá là nguồn thu nhập quan trọng nhất và nếu chúng không diễn ra, thu nhập của các câu lạc bộ giảm mạnh, đời sống của các cầu thủ và những bộ phận liên quan không được đảm bảo.
Tuy nhiên, chi phí kinh tế của việc tổ chức giải đấu mà không có người hâm mộ, chi phí xét nghiệm coronavirus, sức khỏe cộng đồng các và các lệnh cấm của chính phủ vẫn khiến việc trở lại của các giải đấu trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Kể từ ngày 16 tháng 5 năm 2020, và sau hai tháng ngừng hoạt động, Bundesliga là giải đấu đầu tiên nối lại mùa giải. Tuy nhiên, việc khởi động lại bị ràng buộc với các giao thức vệ sinh nghiêm ngặt trong công tác phòng, chống dịch. Để được phép hoạt động trở lại, các câu lạc bộ kiểm tra quân số của mình, bao gồm cả cầu thủ và những người phục vụ. Công tac này cũng mất từ 7 – 10 ngày và được thực hiện tại khu cách ly.
Sau đó giải đấu cũng được trở lại. Vào những ngày diễn ra các trận đấu, không quá 300 người được phép vào xem và ngồi giãn cách xung quanh sân vận động. Các cầu thủ chơi bóng phải đeo găng tay bóng phải được khử trùng trước và trong các trận đấu. Các phóng viên truyền hình cũng phải đeo khẩu trang và giữ một khoảng cách tối thiểu hai mét với nhau. Các cầu thủ trên băng ghế dự bị cũng phải đeo khẩu trang và cần giữ khoảng cách tối thiểu hai mét từ những người khác. Hơn nữa, người chơi được khuyến cáo nên giữ khoảng cách khi cổ vũ sau bàn thắng dẫn đến va chạm bằng cùi chỏ hơn là ôm.
Sự bùng phát COVID-19 dẫn đến sự hỗn loạn ban đầu trong kế hoạch tổ chức các trận đấu quốc tế. Các cách tiếp cận khác nhau của các quốc gia đối với COVID-19 có thể được nhìn thấy trong các chương trình nghị sự khác nhau của các giải đấu. Mặc dù vậy, gần như tất cả các giải đấu đều có thể kết thúc mùa giải 2019/2020. Sau khi các giải đấu lớn của châu Âu quyết định tiếp tục thi đấu, UEFA bắt đầu lên kế hoạch cho các giải đấu quốc tế Euro League và Champions League. Kết quả là, các giải đấu đã được diễn ra theo một cách hoàn toàn chưa từng có trong lịch sử.

N. Giang