Môn cờ vây – biểu tượng của trí tuệ và chiến lược – đang chứng kiến một cuộc khủng hoảng chưa từng có khi Trung Quốc quyết định tẩy chay kỳ thủ Hàn Quốc khỏi các giải đấu trong nước. Quyết định này được đưa ra ngay sau trận chung kết LG Cup 2025 đầy tranh cãi giữa Ke Jie (Trung Quốc) và Byun Sang-il (Hàn Quốc), khiến làng cờ vây quốc tế dậy sóng.
Ngày 25/1, Liên đoàn Cờ vây Trung Quốc (CWA) bất ngờ ra thông báo: “Để bồi dưỡng lực lượng dự bị và tạo môi trường thi đấu công bằng, các giải đấu cờ vây trong nước năm 2025 sẽ không sử dụng kỳ thủ ngoại.”
Quyết định này đồng nghĩa với việc các kỳ thủ Hàn Quốc, bao gồm cả số một thế giới Shin Jin-seo và Park Jung-hwan, sẽ không còn cơ hội tranh tài tại Trung Quốc. Đây là cú sốc lớn, bởi Shin đã thắng tuyệt đối 15/15 ván khi thi đấu tại Trung Quốc năm 2024, còn Park giữ tỷ lệ thắng 70% suốt 13 năm qua.
Ngoài ra, lệnh cấm này cũng ảnh hưởng đến một kỳ thủ Nhật Bản – người duy nhất không mang quốc tịch Trung Quốc hoặc Hàn Quốc thi đấu tại đây.
Căng thẳng bùng phát sau trận chung kết LG Cup tại Seoul ngày 23/1, nơi Ke Jie và Byun Sang-il đối đầu trong loạt đấu ba ván căng thẳng. Ke thắng ván đầu, nhưng bị xử thua ở ván hai vì hai lần vi phạm luật bỏ tù binh lên nắp hộp cờ – một quy tắc do Liên đoàn Cờ vây Hàn Quốc (KBA) ban hành vào tháng 11/2024.
Ván ba quyết định tiếp tục gây tranh cãi khi Byun tố Ke phạm lỗi tương tự và bị phạt hai đất. Ke phản đối gay gắt, yêu cầu đánh lại nhưng bị từ chối. Không chấp nhận quyết định này, Ke bỏ cuộc ngay trên bàn cờ, giúp Byun đăng quang mà không cần thắng ván nào theo cách truyền thống.
Sau trận, Ke Jie giận dữ bỏ về Trung Quốc mà không dự lễ trao giải. Trong khi đó, KBA vẫn tiến hành trao thưởng, với 300 triệu won (khoảng 5,25 tỷ VND) cho Byun và 100 triệu won (1,75 tỷ VND) cho Ke – số tiền sẽ được chuyển thẳng vào tài khoản của anh.
Quy tắc bỏ tù binh lên nắp hộp cờ không tồn tại ở Trung Quốc, nhưng do LG Cup tổ chức tại Hàn Quốc, luật KBA được áp dụng. Nếu vi phạm một lần, kỳ thủ bị phạt hai đất; vi phạm lần hai sẽ bị xử thua ngay lập tức.
Điều đáng nói là chính Byun Sang-il cũng thừa nhận anh không hề biết quy tắc này sẽ dẫn đến hình phạt nặng như vậy, chỉ biết sau khi trọng tài xử lý lỗi của Ke Jie ở ván hai. Byun thậm chí còn không đồng tình với luật này.
Sau trận đấu, cộng đồng mạng Trung Quốc bùng nổ chỉ trích Byun và trọng tài Hàn Quốc, cáo buộc họ thiên vị. Liên đoàn Cờ vây Trung Quốc (CWA) cũng mạnh mẽ tuyên bố không công nhận kết quả ván ba, đồng thời phủ nhận danh hiệu vô địch của Byun.
Không chỉ là một trò chơi trí tuệ, cờ vây từ lâu đã trở thành niềm tự hào quốc gia của Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Trong danh sách 100 kỳ thủ có hệ số Elo cao nhất thế giới, Trung Quốc áp đảo với 56 người, Hàn Quốc có 32, Nhật Bản 7, và Đài Loan 5.
Lệnh cấm ngoại binh Hàn Quốc có thể thay đổi cục diện làng cờ vây thế giới, khi các kỳ thủ xuất sắc nhất không còn cơ hội cọ xát ở Trung Quốc – nơi có hệ thống giải đấu mạnh nhất hành tinh. Liệu Hàn Quốc có phản ứng đáp trả? Liệu sự căng thẳng này có leo thang thành một cuộc chiến cờ vây giữa hai cường quốc?
Huy An