Nhà văn, Đại tá Nguyễn Quý Hải trong buổi giới thiệu về Cờ Tư lệnh cho các em nhỏ (Ảnh: T.Hường)

Được biết đến trong vai trò là một nhà văn với nhiều tác phẩm đã được chuyển thể, xuất bản, dàn dựng thành kịch, phim, phổ nhạc…, có thể kể ra như: Bước chân ký binh, Hà Nội 12 ngày đêm, Giọt đắng, Đợi anh về, Tănggô bên em, Mùa xuân trả lời…đại tá, nhà văn Nguyễn Quý Hải còn là tác giả của trò chơi trí tuệ Cờ Tư Lệnh, đã được Cục bản quyền tác giả văn học nghệ thuật, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chính thức công nhận ngày 16/11/2010.

Gặp ông tại phòng làm việc, giọng nói hào sảng như cuốn hút người nghe về ý nghĩa, nét đẹp truyền thống yêu cờ của nhân dân ta, không ai có thể nghĩ đại tá, nhà văn Nguyễn Qúi Hải đã bước qua cái tuổi 80.

Như bao người khác, ở vào cái tuổi này, họ thường để mọi thứ qua đi một cách nhàn hạ; tìm niềm vui bên con cháu, chăm sóc chậu cây hay những chú chim, nhưng với vị đại tác này, thời điểm này lại là giai đoạn quan trọng cho một nhiệm vụ mới, một mục tiêu mới. Ông muốn khôi phục lại niềm yêu thích môn cờ cho giới trẻ, muốn truyền cho các em, cho thế hệ sau những giá trị lịch sử của cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước oai hùng của nhân dân tộc ta thông qua những ván Cờ Tư lệnh.

Cờ Tư Lệnh gắn với biển, với sông, mang hơi thở của thời đại tên lửa, mang nghệ thuật chiến tranh tổng lực. Nhìn vào bàn cờ, thấy vùng biển và sông là thấy ngay mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc. Nhìn lưới lửa phòng không trên trời của bàn cờ là nhớ ngay đến Điện Biên Phủ trên không một thời oanh liệt của nhân dân ta…

Không chỉ dừng lại ở đó, đại tá Nguyễn Qúi Hải chia sẻ: “Cờ Tư Lệnh còn giúp các em rèn luyện bộ não, tăng cường trí lực và thêm yêu quê hương đất nước mình”. Sự hấp dẫn của môn Cờ Tư Lệnh nằm ở chỗ nó không đi theo phiên bản cũ kiểu thông thường của Cờ Vua với những ô vuông thu nhỏ trên nền kẻ sọc đen – trắng mà thay đổi hoàn toàn ngẫu nhiên với một con sông phân chia các vùng lãnh thổ thù địch và đổ vào vùng biển bao la là các con tàu, thuyền hoạt động.

Sự khác biệt về mặt ý nghĩa, thời gian và không gian cũng là những yếu tố gây sự hứng thú đối với người chơi Cờ Tư lệnh. Bởi, đối với Cờ Vua và Cờ Tướng phản ánh về quá khứ, thường phù vua, chúa song Cờ Tư Lệnh mang hơi thở của thời đại, đi vào thực tế và hướng đến tương lai.

Sự sáng tạo không ngừng nghỉ, không quản ngại khó khăn, đường xá xa xôi đến nhiều nơi trên đất nước quảng bá môn Cờ Tư Lệnh đã cho thấy niềm tin tưởng của người lính năm xưa vào sự thành công của phong trào chơi Cờ Tư Lệnh rộng rãi trong tương lai.

Chia sẻ với chúng tôi về kỷ niệm đáng nhớ trong những lần đi dạy, quảng bá Cờ Tư Lệnh, Nhà văn Nguyễn Qúi Hải cho biết: “ Nguyên Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt Nam – đồng chí  Lê Khả Phiêu đã dành thời gian cùng chơi với tôi một ván Cờ Tư Lệnh và cuộc gặp mặt này khiến tôi càng có động lực, quyết tâm hơn để thực hiện ước mơ đưa Cờ Tư Lệnh tới đông đảo quần chúng nhân dân cả nước”.

Vân Thùy