Giải đua xe đạp vòng quanh nước Pháp (Tour de France) có tổng quãng đường đua dài 3.480 km với 21 chặng, bắt đầu từ đầu tháng 7 ở Bruxelles, Bỉ, và kết thúc cuối tháng bằng chặng Champs-Élysées tại Paris.
Hãy tưởng tượng bạn bắt đầu đạp xe từ chặng 17 của mùa giải năm nay. Đầu tiên, bạn sẽ đạp 112 km trên đường đua với độ cao tăng dần (khoảng 400 m). Sau 64 km nữa, bạn phải vượt qua ba ngọn núi với độ cao 1,6 km. Chặng 17 chỉ là một trong số 21 chặng phải hoàn thành trong 23 ngày của giải đua.
Chỉ một số ít người có thể chinh phục Tour de France trong thời gian được tính bằng giờ thay vì ngày. Để làm được điều này, vận động viên cần tạo ra công suất cực lớn. Trong suốt hành trình Tour de France, ước tính, người chiến thắng đốt cháy năng lượng tương đương khoảng 210 chiếc bánh hamburger.
Tay đua truyền lực vào bàn đạp đến các bánh xe để xe di chuyển. Tốc độ đạp càng nhanh thì công suất càng lớn. Công suất thường được đo bằng watt. Những tay đua Tour de France có khả năng tạo ra công suất khổng lồ trong thời gian dài một cách đáng kinh ngạc.
Trong khoảng 20 phút, một người đi xe đạp bình thường tạo ra 250 watt đến 300 watt, trong khi vận động viên tạo ra hơn 400 watt. Họ thậm chí có thể đạt 1.000 watt trong thời gian ngắn khi lên dốc - gần đủ để chạy một lò vi sóng. Tính cả trọng lực, sức cản của không khí và ma sát giữa bánh xe với mặt đường, nhà vô địch Tour de France cần bỏ ra trung bình khoảng 325 watt trong 80 giờ đua.
Nguồn năng lượng khổng lồ của họ đến từ thực phẩm. Những tay đua hàng đầu của Tour de France đốt cháy khoảng 120.000 calo trong suốt cuộc đua, trung bình gần 6.000 calo mỗi chặng. Ở một số chặng khó như chặng 17, họ phải đốt cháy gần 8.000 calo. Để bù đắp năng lượng, các cua-rơ sẽ ăn bánh bông lan cuộn, thanh năng lượng (một loại thực phẩm dạng bánh nhỏ gọn nhưng hàm lượng dinh dưỡng cao) và gel năng lượng để không tốn sức nhai.
Tadej Pogačar, quán quân năm 2020, chỉ nặng 66 kg. Do không có nhiều mỡ để dự trữ năng lượng, các vận động viên phải thường xuyên bổ sung thực phẩm. Họ bắt đầu bữa sáng trước cuộc đua ba giờ, với đồ ăn giàu tinh bột như bánh mì, bột yến mạch trộn quả hạch, trái cây, sinh tố, nước cam, mì hoặc cà phê.
Khi di chuyển đến đường đua, vận động viên có thể ăn thêm bánh gạo, bánh mì hoặc thanh năng lượng. Trong mỗi chặng đua, chiến lược tiếp năng lượng sẽ thay đổi. Ở chặng giữa có cường độ thấp, tay đua sẽ tận dụng tối ưu năng lượng từ mỡ. Trái lại, trong các chặng khó hơn, cơ thể họ phụ thuộc vào tinh bột, do đó cần nhiều gel và thanh năng lượng hơn.
Thực phẩm rắn được tiêu thụ khi đạp xe bao gồm bánh cuộn nhỏ có mứt, bánh gạo và thanh năng lượng. Họ sử dụng các loại gel năng lượng, đặc biệt là loại chứa caffein, khi cần tăng tốc vì việc nhai và nuốt đồ ăn trở nên khó khăn. Trên những ngọn núi cao, các tay đua sẽ uống 6 chai nước điện giải, ba thanh năng lượng, hai gel điện giải và một gel caffein. Số lượng sẽ nhiều hơn nếu trời nóng lên. Khi chặng đua kết thúc, quá trình hồi phục sẽ bắt đầu. Vận động viên tiêu thụ đồ uống phục hồi gồm tinh bột và 25g protein ngay sau khi dừng đua. Sau khi tắm và thay đồ, họ có bữa ăn nhẹ tiêu chuẩn với bánh sandwich, bánh ngọt và thanh ngũ cốc.
Bữa tối bắt đầu với salad, súp hoặc nước trái cây, sau đó là thịt hoặc cá và các loại thực phẩm giàu tinh bột. Tại Tour de France 2014, đầu bếp Sean Fowler của đội Garmin đã đăng những bức ảnh về món súp bí đỏ và gà tây tẩm hạt lanh. Trong khi đó, đầu bếp Søren Kristiansen của đội Sky phục vụ món cá bơn với táo, đào và salsa thì là. Bên cạnh yếu tố dinh dưỡng và đa dạng, bữa ăn cần có nhiều màu sắc để vận động viên cảm thấy hứng thú khi ăn. Bữa tráng miệng thường bao gồm sữa chua, trái cây và bánh flan.
Mai Dung (Theo Conversation, Cycling Weekly)