Ngoại hạng Anh mùa giải 2016/17 đã chính thức khép lại sau vòng đấu 38 đêm qua. Chelsea giành chức vô địch một cách thuyết phục và lập nên kỉ lục 30 trận thắng trong một mùa giải. Những Hazard, Kante, Luiz đã có một mùa giải thi đấu tuyệt vời. Nhưng công đầu trong chức vô địch năm nay của Chelsea chắc chắn thuộc về HLV Antonio Conte, người đã đưa sơ đồ 3 hậu vệ lên một tầm cao mới tại Ngoại hạng Anh.

Sau hai thất bại trước Liverpool và Arsenal đầu mùa giải, Conte đã quyết định áp dụng sơ đồ 3-4-3 cho Chelsea. Đây là chiến thuật sở trường khi ông còn dẫn dắt Juventus và sau này là đội tuyển Italia. Kết quả, Chelsea giành 13 chiến thắng liên tiếp sau đó, độc chiếm ngôi đầu BXH và lên ngôi trước 2 vòng đấu. Đáng nói hơn, sơ đồ 3 hậu vệ của ông đã tạo nên một trào lưu mới tại Ngoại hạng Anh. Những đội bóng như Man United, Arsenal, Man City không ngại học theo phương pháp thành công của Chelsea. Trong top 6 Ngoại hạng Anh mùa này, chỉ duy nhất Liverpool của Juergen Klopp là chưa từng ra sân với đội hình 3 hậu vệ. Vậy nguyên nhân gì khiến chiến thuật này lên ngôi và được sử dụng hiệu quả tại Ngoại hạng Anh?

Thứ nhất, bóng đá Anh luôn được biết đến với sở trường tạt cánh đánh đầu. Dù trải qua bao nhiêu thời kỳ, những cầu thủ những HLV ngoại mang đến bao nhiêu chiến thuật mới, tạt cánh đánh đầu vẫn giữ vững vị thế của mình, đặc biệt là với những đội bóng tầm trung trở xuống. Sử dụng chiến thuật 3 hậu vệ, các đại gia Anh hoàn toàn có thể hạn chế lối chơi này.

Với chỉ 1 cầu thủ chạy cánh mỗi bên, vị trí này có thể tập trung 100% vào nhiệm vụ của mình, không phải bó vào trung lộ hỗ trợ, từ đó hai cánh rất ít khi bị hở. Và trong những tình huống phòng ngự, cầu thủ này lại luôn được sự hỗ trợ tích cực của một trung vệ biên cùng một người tại tuyến tiền vệ tạo thành thế gọng kìm, cô lập hoàn toàn đối phương. Với cách vận hành khoa học, những tiền vệ, tiền đạo cánh của đối thủ gần như bị bắt chết bên cánh. Họ chỉ có thể chuyền về hoặc tung ra những đường tạt vô hại vào bên trong.

Thứ hai, sơ đồ 3 hậu vệ là chiến thuật hoàn hảo để chống phản công. Trong những tình huống phản công, cầu thủ cướp bóng thường sẽ dẫn bóng lên và phối hợp bật tường cùng tiền đạo cắm duy nhất ở phía trên. Chỉ với 2 trung vệ phần sân nhà, đội hình phòng thủ hoàn toàn rơi vào thế bị động trong việc theo kèm cũng như cắt bóng. Đây là điều mà Chelsea đã gặp phải khi Ozil ghi bàn thắng thứ 3 cho Arsenal trong trận lượt đi (xem video). Thế nhưng, khi có 3 trung vệ, mọi chuyện dễ dàng được giải quyết. Hai cầu thủ sẽ theo kèm đối phương cùng một người đứng trước thủ môn để phán đoán tình huống, đưa ra những pha cắt bóng khi cần thiết. Và hơn hết, với việc áp đảo về số lượng, đội bóng đó có thể làm giảm nhịp độ phản công của đối thủ.

Và cuối cùng, nhờ khả năng công thủ toàn diện của những cầu thủ chạy cánh, HLV có thể chuyển đội hình thành 5 hậu vệ hoặc 4, 5 tiền đạo dễ dàng khi cần thiết mà không phải thay đổi quá nhiều chiến thuật cũng như cách vận hành lối chơi.

Trong bối cảnh hiện tại, nhiều khả năng sơ đồ 3 hậu vệ tiếp tục là "mốt" ở Ngoại hạng Anh mùa giải 2017/18. Cùng với đó, những mẫu cầu thủ như Alonso, Moses, Valencia, Fernandinho,... sẽ ngày càng trở nên quan trong cho đội bóng.