1. Các giả thuyết xuất hiện môn Bóng rổ
Có rất nhiều giả thuyết về nguồn gốc xuất hiện trò chơi:
– Khoảng 2500 băn trước đây trò chơi Pok Tapok của các bộ lạc Inka và Maia trên lãnh thổ Mêhicô ngày nay. Mục đích là ném các vật tròn vào vòng đá được đính theo chiều thẳng đứng trên tường.
– Thế kỷ XVI trò chơi Ollamalituli của những người Astek (ném bóng cao su vào một chiếc vòng làm bằng đá.
Ở Việt Nam từ thời Hùng Vương đã có một số trò chơi mang sắc thái tương tự như môn Bóng rổ mà sau này vẫn còn một số địa phương tổ chức như: Trò chơi “Ném Còn” ở Lạng Sơn hay “Vất cầu” ở Nghệ An.

2. Sự ra đời của môn Bóng rổ hiện đại
Tháng 12/1981 Ban lãnh đạo của trường huấn luyện Spingphild tại bang Massachusets (Mỹ) đã giao nhiệm vụ cho giáo sư G. Nâysmit (sinh năm 1861 tại Canada) là một giảng viên môn Giáo dục thể chất là phải cải tiến phương pháp giảng dạy, làm cho các giờ giáo dục thể chất trở nên hiệu quả và sinh động hơn. Giáo sư G. Nâysmit đã dựa theo những trò chơi trước đó và sáng tạo ra một trò chơi mới.

Giáo sư G. Nâysmit người phát minh ra môn Bóng rổ
Ông gắn 2 cái rổ mà người dân địa phương dùng để hái đào vào ban công của phòng tập. Ban công của phòng tập thể dục lúc đó có chiều cao 3,05m (bằng với chiều cao tính từ sân tới mép trên của vòng rổ hiện nay). Vì trong lớp có 18 học sinh cả nam cả nữ nên ông đã chia ra làm 2 đội, mỗi đội thi đấu với 9 người trên sân. Người chơi sẽ phải ném được bóng vào rổ càng nhiều càng tốt. Sau một thời gian số lượng người chơi giảm dần xuống còn 7 người, sau đó là 5 người, vì ông thấy số lượng 5 người trên sân là hợp lý.
Sau một thời gian tập luyện, ông thấy rằng cái rổ hái đào rất bất tiện, vì mỗi khi bóng vào rổ thì lại phải có một người đứng ở đó lấy bóng ra. Vì vậy ông đã cho thay bằng một vòng sắt và có treo túi lưới (túi lưới đó có một cái dây buộc vào, khi bóng vào rổ chỉ cần dật cái dây đó là quả bóng sẽ tung ra). Nhưng rồi cái túi lưới đó vẫn bị bất tiện, bởi khi bóng vào rổ, vẫn phải có người kéo dây thì mới lấy được quả bóng. Do vậy G. Nâysmit cho cắt thủng cái túi lưới ra để khi bóng vào rổ, thì dơi ngay xuống. Như vậy là tác dụng chính của lưới chỉ là để xác định một cách chính xác xem quả bóng có vào rổ hay không mà thôi.
Tên gọi của môn Bóng rổ cũng được xuất phát từ đây: từ gốc tiếng Anh là Basketball trong đó Basket – rổ, Ball – bóng.
Cũng chính trong tháng 12/1891 G. Nâysmit đã soạn thảo những điều luật đầu tiên cho môn bóng rổ và dùng nó để tổ chức các trận đấu. Năm 1892 ông đã cho xuất bản “Sách luật chơi Bóng rổ” gồm 15 điều mà phần lớn những điều ấy dưới hình thức này hay hình thức khác vẫn được tiếp tục sử dụng cho đến ngày nay. Sau khi đưa vào thi đấu và hoàn thiện dần các điều luật thì môn Bóng rổ đã được tiếp nhận một cách tích cực, nhanh chóng được phổ biến trên toàn nước Mỹ và được công nhận là một môn thể thao. Môn Bóng rổ nhanh chóng được phổ biến tập luyện, thi đấu ở nhiều nước trên thế giớii.
Theo sanchoi.vn