Không thiếu tài năng
Tại Giải cờ nhanh các nhóm tuổi trẻ thế giới năm 2021 (World Cup FIDE 2021) vào tháng 8 vừa qua, cờ vua trẻ Việt Nam đã có 4 kỳ thủ vào đến bán kết. Giải năm nay do Liên đoàn Cờ vua thế giới (FIDE) phối hợp cùng Liên đoàn Cờ bang Georgia (Mỹ) tổ chức, bằng hình thức thi đấu trực tuyến (online). Kết quả, kỳ thủ Nguyễn Hồng Nhung của đội tuyển Việt Nam giành được 1 Huy chương vàng nội dung U16 nữ; kỳ thủ Vũ Bùi Thị Thanh Vân giành được 1 Huy chương bạc nội dung U16 nữ và kỳ thủ Đầu Khương Duy giành được 1 Huy chương đồng nội dung U10 nam.
Tổng Thư ký Liên đoàn Cờ Việt Nam Nguyễn Thị Anh Thư cho biết, thành tích mà cờ vua Việt Nam giành được tại World Cup FIDE 2021 cho thấy, tài năng cờ vua Việt Nam không thiếu. Phong trào cờ vua lứa tuổi trẻ của Việt Nam rất phát triển. Giải vô địch trẻ quốc gia nhiều năm liên tiếp có hơn 1.000 vận động viên tham dự. Trong đó có không ít những tài năng từng đoạt huy chương quốc tế, như: Nguyễn Lê Cẩm Hiền (13 tuổi), Nguyễn Thiên Ngân (15 tuổi), Bạch Ngọc Thùy Dương (17 tuổi), Nguyễn Thái Sơn (11 tuổi), Hoàng Minh Hiếu (13 tuổi), Đầu Khương Duy (9 tuổi)...
“Hệ thống các giải đấu phong trào phát triển rất mạnh từ trong các trường học, câu lạc bộ đến các địa phương. Nhiều giải đấu trẻ do các tỉnh, thành phố tổ chức thu hút số lượng lớn vận động viên tham gia, không thua kém giải quốc gia. Từ đó giúp phát hiện được nhiều tài năng trẻ cho đội tuyển cờ vua Việt Nam”, bà Nguyễn Thị Anh Thư cho hay.
Song, theo Phụ trách bộ môn Cờ (Tổng cục Thể dục - Thể thao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Nguyễn Minh Thắng, mặc dù có nhiều kỳ thủ tham gia thi đấu ở các giải cờ vua trẻ, nhưng ít tài năng trẻ lựa chọn con đường thi đấu đỉnh cao. Hầu hết các vận động viên đều tập trung cho việc học văn hóa, chưa xác định theo chuyên nghiệp. Hơn nữa, để phát triển đến đỉnh cao, vận động viên cần có sự hỗ trợ của các nhà tài trợ. "Nếu được đầu tư, cờ vua Việt Nam không khó tìm được người kế cận Lê Quang Liêm, thậm chí còn xuất sắc hơn", ông Nguyễn Minh Thắng nhận định.
Còn đại kiện tướng quốc tế Nguyễn Ngọc Trường Sơn cho rằng, các kỳ thủ Việt Nam hầu hết dựa vào năng khiếu, trong khi vận động viên nước ngoài đều được đào tạo bài bản. “Năng khiếu chỉ là một phần, bởi về lâu dài các kỳ thủ Việt Nam rất dễ bị tụt lại phía sau, do thiếu điều kiện thi đấu quốc tế”, kỳ thủ Nguyễn Ngọc Trường Sơn bày tỏ.
Tìm kiếm các nguồn tài trợ
Đa số các tài năng trẻ hiện nay đều không được định hướng phát triển từ sớm, không được tài trợ, đầu tư thi đấu cọ xát nhiều để tích lũy kinh nghiệm và hệ số Elo quốc tế. Theo Trưởng bộ môn Cờ Hà Nội (Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao Hà Nội) Đặng Vũ Dũng, nhằm giữ chân các kỳ thủ gắn bó với con đường thi đấu chuyên nghiệp, bộ môn thường phải phối hợp với các gia đình động viên, tạo điều kiện để vận động viên trẻ được đi tập huấn dài hạn ở nước ngoài. Bộ môn cũng đẩy mạnh công tác xã hội hóa tạo nguồn kinh phí tổ chức các giải đấu, thu hút các nhà tài trợ cho vận động viên.
Ở góc độ chuyên môn, huấn luyện viên đội cờ vua Hà Nội Bùi Vinh cho biết: “Tại Hà Nội, khi chưa có điều kiện để đầu tư nhiều cho vận động viên trẻ, nhằm tạo động lực cho các em tập luyện, thi đấu đỉnh cao, Ban huấn luyện luôn khuyến khích các vận động viên hàng đầu kèm cặp các kỳ thủ trẻ. Ngoài ra, Ban huấn luyện cũng tạo cơ hội để các em có thể làm công tác huấn luyện bên ngoài, từ đó yên tâm cống hiến cho bộ môn cờ vua”.
Còn theo đại kiện tướng quốc tế Nguyễn Văn Huy (Hà Nội), các kỳ thủ giàu kinh nghiệm luôn xác định rõ trách nhiệm đóng góp cho làng cờ vua Việt Nam cũng như của Thủ đô, giúp thế hệ kế cận phát triển theo hướng bài bản. "Chúng tôi luôn dành thời gian hỗ trợ vận động viên trẻ tập luyện, rèn luyện bản lĩnh thi đấu", kỳ thủ Nguyễn Văn Huy khẳng định.
Liên quan đến vấn đề này, Phụ trách bộ môn Cờ (Tổng cục Thể dục - Thể thao) Nguyễn Minh Thắng cho biết, trong thời gian tới, Tổng cục sẽ phối hợp với Liên đoàn Cờ Việt Nam tìm kiếm các nguồn tài chính để tổ chức thêm nhiều giải đấu trong nước cũng như đưa vận động viên đi tập huấn, thi đấu ở nước ngoài. “Hy vọng, các kỳ thủ trẻ xác định rõ con đường chuyên nghiệp của mình để cờ vua Việt Nam có thêm những vận động viên vươn tới đỉnh cao thế giới như Lê Quang Liêm”, ông Nguyễn Minh Thắng nhấn mạnh.