Trong nỗ lực tiếp tục đẩy mạnh việc sử dụng công nghệ hỗ trợ trọng tài, Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) đang lên kế hoạch thay thế VAR bằng công nghệ tối ưu hơn là Football Video Support (FVS).
Trong thời gian qua, FIFA đã thử nghiệm áp dụng FVS ở giải bóng đá nữ nữ U17 và U20 thế giới. Hội đồng Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (IFAB) đã chấp thuận để FIFA thử nghiệm công nghệ mới này. Lần đầu tiên FVS được đưa vào thử nghiệm là ở giải vô địch trẻ thế giới của FIFA có tên Blue Stars diễn ra tại Zurich, Thụy Sĩ vào tháng 5/2024. Sau đó, nó tiếp tục được áp dụng ở hai giải đấu bóng đá nữ của FIFA.
Trong khi hệ thống VAR đã được áp dụng ở hơn 200 giải đấu riêng lẻ trên toàn cầu, trải rộng ở 65 hiệp hội thành viên, FIFA đã nhận được rất nhiều yêu cầu từ các hiệp hội thành viên muốn có một giải pháp thay thế, tiết kiệm chi phí để hỗ trợ các trọng tài bằng công nghệ.
Vì lẽ đó, FIFA đã phát triển FVS. Không giống như VAR, FVS không sử dụng nhân viên điều hành trận đấu qua video chuyên dụng và do đó không tự động kiểm tra tất cả các sự cố thay đổi trận đấu. Thay vào đó, trách nhiệm thuộc về hai huấn luyện viên, những người sẽ được phép đưa ra một số yêu cầu xem xét có giới hạn cho mỗi trận đấu khi họ cảm thấy có sai sót rõ ràng và hiển nhiên trong các sự cố thay đổi trận đấu như bàn thắng/không có bàn thắng, quả phạt đền/không phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp hoặc nhầm lẫn.
Chủ tịch Ủy ban trọng tài của FIFA, Pierluigi Collina, chia sẻ với ESPN: "Chúng tôi đang ở giai đoạn đầu thử nghiệm FVS tại hai giải World Cup nữ lứa U17 và U20. Tất cả vấn đề phát sinh sẽ được phân tích cẩn thận. Tới nay, chúng tôi thấy mọi thứ vẫn trơn tru.
FIFA có thể tiến hành thử nghiệm FVS trên diện rộng hơn. Một số thành viên của FIFA quan tâm tới việc thử nghiệm. Nếu IFAB cấp phép, FIFA sẽ tiếp tục áp dụng ở các giải đấu khác vào năm sau".
FVS là câu trả lời cho một số yêu cầu mà FIFA đã nhận được từ các hiệp hội thành viên không thể triển khai hệ thống VAR vì nguồn nhân lực và tài chính của họ còn hạn chế và rất ít camera được sử dụng trong trận đấu tại các giải.
FVS không đòi hỏi nhiều camera ở mọi góc độ như VAR. Thậm chí, ở nhiều giải đấu có nguồn lực hạn chế, Ban tổ chức chỉ cần bố trí 4-5 camera mỗi trận.
Bên cạnh đó, vì các đội chủ động khiếu nại các quyết định của trọng tài (thay vì phụ thuộc vào trọng tài trong phòng VAR) nên các trận đấu có thể ít mang tới cảm giác khó chịu hơn. Ngoài ra, vai trò của trọng tài trên sân cũng lớn hơn.
Nếu áp dụng FVS, mỗi trận đấu chỉ cần một người giám sát việc phát video chiếu chậm cho trọng tài (nếu đội bóng khiếu nại). Người này không được quyền đưa ra quan điểm cá nhân như trọng tài VAR.
Chỉ có các HLV mới được quyền yêu cầu khiếu nại trọng tài xem video vì lo ngại cầu thủ sẽ gây sức ép và cố gắng thuyết phục, ảnh hưởng tới quyết định của trọng tài.
Thử nghiệm FVS phù hợp cam kết của FIFA trong việc khám phá công nghệ hiện có để tác động tích cực đến trận đấu. Nó cũng cũng xuất phát từ sự quan tâm của ban cố vấn IFAB và quyết định được đưa ra tại Đại hội thường niên của IFAB vào tháng 3/2023 khi họ phê duyệt thử nghiệm phương pháp mới đối với việc sử dụng công nghệ phát lại để hỗ trợ trọng tài trong các trận đấu.
Ông Pierluigi Collina nói thêm: "Các đội bóng chỉ được hạn chế tối đa hai lần khiếu nại trong mỗi trận đấu. Nếu khiếu nại không thành công thì quyền khiếu nại sẽ mất đi. Do đó, các đội bóng cần cẩn trọng trong mỗi lần khiếu nại. Việc trọng tài được trao nhiều quyền lực hơn có nghĩa rằng sức ép dồn về phía họ cũng lớn hơn.
VAR được áp dụng ở hơn 200 giải đấu trên thế giới. Tuy nhiên, nhiều giải đấu không thể áp dụng vì nguồn lực hạn chế. FVS yêu cầu ít chi phí hơn, phù hợp với số đông hơn. VAR và FVS là những giải pháp khác nhau cho những nhu cầu khác nhau".
Hiện FIFA vẫn đang đánh giá kết quả của quá trình thử nghiệm để quyết định các bước tiếp theo, bao gồm cả các cuộc thử nghiệm bổ sung. FIFA cũng chưa đưa ra mốc thời gian cụ thể hay quyết định nào về việc sẽ triển khai FVS ở những giải đấu đỉnh cao. Họ sẽ xem xét vấn đề này với sự phối hợp của tất cả các bên liên quan và tập trung vào lợi ích tốt nhất của bóng đá.
Anh Việt