Giáo dục thể chất (GDTC) là môn học bắt buộc và bổ ích trong các trường PTTH, THCS. Ngoài lợi ích nâng cao sức khoẻ cho học sinh, môn học còn giúp cho các em có lối sống lành mạnh, ý thức, trách nhiệm với cộng đồng và tính tập thể cao hơn. Thực tế môn học này có đem lại hiệu quả như mong muốn hay không là vấn đề đang được xã hội quan tâm. Trong chuyến thực tế tại một thị xã miền núi thuộc tỉnh Ninh Bình, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với thày giáo
Phạm Văn Đàm - Hiệu trưởng Trường THCS Yên Sơn, thày giáo Phạm Tuyên - Hiệu trưởng Trường PTTH Ngô Thì Nhậm cùng các cán bộ, giáo viên của một số trường thuộc tỉnh Ninh Bình và thấy được sự cần thiết phải quan tâm, đầu tư cho môn học GDTC trong trường học nói chung và các tỉnh miền núi nói riêng.
Với những lợi ích như nâng cao sức khoẻ, tạo tâm lý thoải mái và có những giây phút thực sự sảng khoải, đáng lẽ ra môn GDTC trong trường học phải nhận được sự ủng hộ, hưởng ứng của đông đảo các em học sinh, các bậc phụ huynh nhưng thật đáng tiếc, thực tế lại hoàn toàn không như mong muốn, đôi khi còn ngược lại và môn học này ngày càng trở nên khô khan, nhàm chán khiến học sinh luôn tìm cách đối phó mỗi khi có tiết học, thậm chí nhiều ý kiến phụ huynh cho rằng nên đưa ra khỏi chương trình học bắt buộc đối với các em vì nó không có tác dụng gì.
Ví như ở nhiều trường, vào giữa trưa, đặc biệt là vào những ngày hè nóng bức, thầy và trò phải đứng phơi nắng để học thể dục. Điều này khiến thầy và trò chưa học đã cảm thấy mệt mỏi. Chính vì vậy, sau khi tập trung lúc nghe phổ biến nội dung học, các em chỉ "tập luyện" qua quýt, đối phó và tìm bóng mát mà trú, ngồi túm 5 tụm 3 nói chuyện và cứ ngồi yên chờ đến hết giờ điểm danh rồi về. Nhiều trường hợp học sinh còn bỏ hẳn cả tiết thể dục để đi đọc truyện, chơi điện tử...
Nhìn vào thực tế, thày giáo Phạm Văn Đàm cho biết: "Trường THCS Yên Sơn là một trường miền núi, vì vậy học sinh ở đây chủ yếu là con em nông dân, đồng bào dân tộc, đời sống sinh hoạt còn gặp nhiều khó khăn nên môn học GDTC chưa thực sự được coi trọng. Bởi vậy, mặc dù trường đã được thành lập được hơn 40 năm song cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy vẫn còn thô sơ và cũ kỹ. Nhà trường chỉ có 13 lớp học kiên cố còn lại các phòng học chức năng chưa có, thiếu sân chơi hoặc khu đất giành cho thể dục quá hẹp. Điều này khiến chất lượng môn học GDTC của trường chưa đạt được kết quả như mong muốn".
Khi được hỏi về nội dung giảng dạy của môn học Giáo dục thể chất tại nhà trường, thày giáo bày tỏ: "Ngoài những môn học theo quy định của Bộ giáo và Đào tạo, Nhà trường đã thiết kế một số nội dung góp phần làm phong phú chương trình học ngoại khoá môn Giáo dục thể chất như: Bóng chuyền, Bóng bàn, Cầu lông, Bóng rổ (trong đó môn Bóng rổ gặp khó khăn nhiều nhất vì nhà trường không có đủ kinh phí, điều kiện sân bãi ...mặc dù môn học này đa số các em đều yêu thích. Môn học chủ yếu và là thế mạnh của trường là môn Điền kinh song trên thực tế đường chạy riêng cho các em học và luyện tập cũng chưa có). Vì vậy, có khoảng thời gian các em học sinh phải học trên vỉa hè ngoài đường quốc lộ nơi có các phương tiện giao thông thường xuyên qua lại, điều này không những ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, tác dụng của môn học mà còn gây cản trở giao thông, nguy hiểm tới tính mạng của các em. Mặc dù đã tích cực đổi mới chương trình nhưng về cơ bản môn học GDTC vẫn chưa nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của đa phần các em học sinh.
Bên cạnh đó, nói về thực trạng GDTC trường PTTH Ngô Thì Nhậm, thày Phạm Tuyên - Hiệu trưởng Nhà trường lại cho rằng: "Nhà trường đã có những đầu tư nhất định về sân bãi, trang thiết bị dụng cụ tập luyện như: xà đơn, xà kép, sân Bóng chuyền, Thể dục... cộng thêm sự tích cực nâng cao trình độ chuyên môn của tất cả các giáo viên thể dục nên kết quả phong trào thể dục thể thao của trường hàng năm tương đối tốt, đã có nhiều giải cao trong các lần thi đấu cấp tỉnh và các em học sinh cảm thấy rất hứng thú với môn học này".
Như vậy có thể thấy, trước một vấn đề thu hút sự quan tâm, chú ý của đông đảo tầng lớp nhân dân trong xã hội, còn có rất nhiều ý kiến, quan điểm khác nhau về thực trạng nan giải của môn học GDTC trong trường học. Nhiều lãnh đạo đã không khỏi băn khoăn tìm nguyên nhân và giải pháp để "thoát" khỏi sự nhàm chán trong các giờ học thể dục cho các em học sinh, tìm lại niềm say mê hứng thú từ những môn thể thao sau những giờ học văn hoá căng thẳng. Chuyên mục thể thao trường học lần này xin đăng tải loạt bài về "Giáo dục thể chất trong trường học nhìn từ một thị xã miền núi" hy vọng sẽ góp phần đưa ra cái nhìn tổng quát hơn về vấn đề này. (còn tiếp)