* Kỹ thuật phát cầu
Phát cầu là động tác kỹ thuật của vận động viên ở khu vực phát cầu (từ trạng thái tĩnh) dùng vợt đánh vào cầu để cầu bay trên không và rơi vào khu đỡ phát cầu của đối phương.
Phát cầu được coi là sự khởi đầu của tổ chức tấn công.
Chất lượng của phát cầu tốt hay xấu có ảnh hưởng trực tiếp đến việc giành quyền chủ động hay bị động, dẫn tới thắng được điểm hay mất đi quyền phát cầu. Phát cầu có thể chia làm 2 loại: phát cầu thuận tay và phát cầu trái tay. Nếu dựa vào vòng cung đường bay của cầu lại có thể chia thành: phát cầu cao sâu, phát cầu cao nhanh, phát cầu lao nhanh và phát cầu thấp gần lưới ..v..v..
1. Phát cầu thuận tay (phát cầu bằng tay phải). Người phát cầu đứng ở vị trí khu vực phát cầu gần đường trung tâm, cách đường phát cầu gần khoảng 1m, thân người ở tư thế: vai trái hướng đối diện với lưới. Chân trái phía trước, mũi bàn chân hướng về lưới. Chân phải ở phía sau mũi bàn chân hơi hướng về bên phải, khoảng cách giữa hai bàn chân rộng bằng vai. Trọng tâm của cơ thể dồn lên chân phải. Khi chuẩn bị phát cầu, tay phải cầm vợt đưa lên ở phía sau bên phải, khủyu tay hơi co, tay trái ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa kẹp chặt cánh cầu, đưa ra phía trước bên phải bụng. Sau đó tay trái thả buông cầu, tay phải vung vợt đánh cầu. Khi đánh cầu trọng tâm cơ thể chuyển từ chân phải lên chân trái.
Khi thực hiện phát thuận tay với các đường cầu có đường vòng cung khác nhau thì động tác trước đó và tư thế chuẩn bị trước khi đánh cầu cần phải thực hiện giống như nhau, còn ở giai đoạn động tác khi đánh cầu và động tác sau khi đánh cầu là có sự khác biệt.
- Khi thực hiện phát cầu cao sâu, thì lúc cầu rơi xuống do tay trái buông cầu, tay phải thực hiện chuyển vợt bắt đầu từ cánh tay kéo theo cẳng tay ở phía sau bên phải vung vợt men theo cơ thể lên phía trên đằng trước bên trái.
Khi tay phải đã duỗi thẳng ra phía dưới đằng trước, cùng lúc với cầu rơi tới là thời điểm tốt nhất để tiếp xúc đánh cầu, lúc này, người phát cầm chặt vợt, đồng thời lợi dụng sức mạnh của gập cổ tay tạo phát lực đánh cầu ra trước và lên trên. Sau đó vung vợt theo đà lên trên sang trái để hoãn sung (hình 15:Phát cầu thuận tay cao sâu).
- Khi thực hiện phát cầu cao nhanh, quá trình thực hiện động tác đại thể cũng giống với phát cầu cao sâu. Chỉ có khác là trong thời khắc đánh vào cầu (tiếp xúc cầu), cẳng tay cần tăng nhanh tốc độ kéo theo động tác vung cổ tay ra trước và lên trên, mặt vợt cầm nghiêng ra trước và lên trên lấy dùng sức ra trước là chính.
Chú ý: đường vòng cung của đường cầu đánh ra ở độ cao mà đối phương vươn thẳng vợt lên để đánh mà không tới cầu là phù hợp, đồng thời cầu phải rơi vào khu vực sát đường phát cầu xa của đối phương (hình 16).
- Khi thực hiện phát cầu lao nhanh ngang bằng, cần phát huy sức mạnh bột phát của cẳng tay kéo theo cổ tay dùng sức đánh cầu ra phía trước, làm cho đường cầu bay thẳng với độ cao bằng hoặc hơn vai của đối phương và rơi vào sân sau (cuối sân). Then chốt của kỹ thuật phát cầu này là động tác đánh cầu cần bất ngờ và nhanh.
- Khi phát cầu sát lưới, tay cầm vợt cần phải thả lỏng, động tác cánh tay phải nhỏ, chủ yếu dựa vào cẳng tay kéo theo cổ tay cắt đẩy cầu ra trước, Đường bay vòng cung của cầu phải áp sát lưới để sang sân đối phương. Điểm rơi ở gần đường phát cầu gần. Chú ý cổ tay không có động tác hất lên trên (hình 17).
2. Phát cầu trái tay:
Vị trí phát cầu có thể ở phía sau đường phát cầu gần khoảng 10 - 50cm và gần với đường trung tâm. Cũng có thể sau vạch phát cầu gần và gần đường biên dọc. Người phát cầu đứng mặt hướng về lưới. Vị trí hai bàn chân đứng tách trước sau (chân trái hoặc chân phải ở trước đều có thể được). Thân người hơi lao ra trước, trọng tâm cơ thể rơi vào chân trước, tay phải co khủyu, sử dụng cách cầm vợt trái tay và đưa vợt ngang ra ở khoảng ngang thắt lưng, mặt vợt ở dưới cạnh bên trái cơ thể. Tay trái, ngón tay cái và ngón tay trỏ giữ chắc 2 đến 3 chiếc lông của cầu , núm cầu chúc xuống. Thân cầu đối diện thẳng với mặt trước của vợt.
Khi đánh cầu, cẳng tay kéo theo cổ tay cắt đẩy ngang ra trước làm cho đường bay vòng cung của cầu hơi cao hơn mép trên của lưới và rơi vào khu vực gần đường phát cầu gần (hình 18).
Khi thực hiện phát cầu nhanh ngang bằng trái tay thì sự phát lực cần phải đột ngột, mặt vợt phải có động tác "ép ngược".
* Kỹ thuật đỡ phát cầu
Đánh trả cầu đối phương phát sang được gọi là đỡ phát cầu. Đỡ phát cầu cũng giống như phát cầu, đều là kỹ thuật cơ bản nhất của môn cầu lông.
Trong thi đấu thì phát cầu và đỡ phát cầu đều có tác dụng quan trọng như nhau. Nếu như nói phát cầu tốt là sự khởi đầu đi tới thắng lợi, vậy thì cũng có thể nói đỡ cầu tốt là bước thứ nhất đi tới thắng lợi. Bên phát cầu lợi dụng cách phát cầu biến hoá đa dạng để làm rối loạn thế trận đỡ phát cầu, nhằm giành quyền chủ động. Còn bên đỡ phát cầu lại thông qua đỡ phát cầu đa dạng để phá vỡ ý đồ chiến thuật của bên phát cầu. Vì vậy, đối với người mới học môn cầu lông, thì đỡ phát cầu là kỹ thuật không thể coi nhẹ.
1. Vị trí và tư thế đứng của người đỡ phát cầu:
* Vị trí đứng trong đánh đơn: vị trí đứng trong đánh đơn ở vào chỗ cách đường phát cầu gần 1.5m. Ở khu vực đỡ phát cầu bên phải thì đứng gần với đường trung tâm, ở khu vực phát cầu bên trái thì đứng vào giữa. Chủ yếu là đề phòng đối phương trực tiếp tấn công phía bên trái tay.
Nói chung tư thế đứng thì chân trái ở trước chân phải ở sau, hai gối hơi khụyu, hóp bụng và ngực, trọng tâm cơ thể rơi vào chân trước, gót của bàn chân sau hơi kiễng, một bên của thân người hướng về lưới, vợt đưa về trước thân, hai mắt nhìn chăm chú vào đối phương (hình 19).
* Vị trí đứng trong dánh đôi: do khu vực phát cầu trong đánh đôi ngắn hơn khu vực phát cầu của đánh đơn là 0.76m, nên phát cầu trong đánh đôi kiểu cao sâu dễ bị đối phương đập vụt. Do vậy phát cầu trong đánh đôi thường sử dụng kỹ thuật phát cầu sát lưới làm chính. Khi đỡ phát cầu cần đứng ở vị trí gần với đường phát cầu gần.
Tư thế chuẩn bị khi đỡ phát cầu của đánh đôi trên cơ bản giống với tư thế chuẩn bị đỡ phát cầu của dánh đôi, chỉ có điểm hơi khác là thân người ngả ra trước lớn hơn, trọng tâm cơ thể có thể tùy ý muốn đặt lên chân nào cũng được, vợt có thể giơ lên hơi cao một chút. Điểm đánh cầu là vào lúc cầu bay sang đang có độ cao nhất thì tranh thủ chủ động đánh cầu. Nhưng cũng cần chú ý đề phòng khu vực sân bên phải đối phương phát cầu nhanh ngang bằng tấn công vào phía trái tay.
2. Đỡ phát cầu các loại cầu đến:
Khi đối phương phát cầu cao sâu hoặc cao nhanh, có thể dùng cách đánh cao sâu, treo cầu hoặc đập vụt để đánh trả (hình 20).
Nói chung đỡ phát cầu cao sâu là một cơ hội tấn công. Nếu đánh trả tốt sẽ dễ giành được quyền chủ động. Những người mới học thường do kỹ thuật sân sau chưa nắm vững tốt, chất lượng đánh trả cầu tương đối kém dễ dẫn đến sự tấn công trở lại của đối phương. Vì vậy cần nâng cao kỹ thuật tấn công sân sau (cuối sân).
Khi cầu đối phương phát sang là cầu sát lưới có thể dùng cách đánh trả cầu bằng đường cầu cao sâu, bỏ nhỏ sát lưới, đẩy cầu ngang; Nếu như chất lượng phát cầu của đối phương không tốt, cũng có thể đánh trả bằng vỗ cầu. Nên quan sát phán đoán ý đồ phát cầu sát lưới của đối phương. Nếu ý đồ của đối phương là phát cầu cướp tấn công, nhưng năng lực phòng thủ của bản thân họ lại không mạnh thì ta có thể đánh trả bằng bỏ nhỏ hoặc đẩy cầu ngang. Điểm rơi của cầu cần xa chỗ đứng của đối phương, khống chế tốt đường cầu không để đối phương tấn công. Khi đối phương sử dụng liên tục phát cầu cướp tấn công, thì đỡ phát cầu nhất định phải điềm tĩnh trong phòng thủ, nếu nôn nóng, coi thường hoặc cuống lên sẽ làm cho chất lượng cầu đánh trả kém đi từ đó dễ làm cho đối phương tạo được cơ hội thuận lợi thực hiện cướp cầu tấn công (hình 21).
Khi đối phương phát cầu lao nhanh sang thì có thể dùng cách đánh trả bằng đẩy ngang hoặc đánh cầu cao sâu, lấy nhanh để trị nhanh.
Do điểm đánh cầu của bên đỡ phát cầu cao hơn so với bên phát cầu, nên nếu đánh ép mạnh xuống một chút có thể giành lại quyền chủ động. Mặt khác cũng có thể đánh trả bằng đường cầu cao sâu để tránh phiền hà.
Không thể vội vã đánh trả cầu gần lưới. Bởi vì nếu chất lượng đánh trả cầu kém một chút sẽ có khả năng gặp phải sự phản công của đối phương.
Còn việc biến đổi đường cầu và điểm rơi khi đỡ phát cầu và làm thế nào để phát huy được sở trường của mình, khoét sâu được chỗ yếu của đối phương thì điều này có quan hệ đến vấn đề vận dụng chiến thuật.
Theo http://thanhcongvn.com