Mục đích của việc luyện tập thể dục thể thao là tăng cường sức khỏe cho cơ thể. Thế nhưng không phải tất cả những người tập đều đạt được kết quả tốt như mong muốn. Nguyên nhân chính là họ chưa có phương pháp tập luyện khoa học và không tuân thủ các nguyên tắc tập luyện thể dục thể thao. Bên cạnh những phương pháp truyền thống, ngày nay trong thể thao người ta đã áp dụng rất nhiều các phương pháp đào tạo, huấn luyện và thi đấu mới.
Phương pháp đào tạo nâng cao kỹ năng tâm lý (Mental skills training)
Rèn luyện tâm lý bao gồm rất nhiều vấn đề. Đấy có thể là cách làm thế nào để VĐV tránh khỏi ảnh hưởng của những tác nhân ngoại cảnh đến quá trình thi đấu, biết vượt qua nỗi sợ hãi của bản thân, hay đôi khi phải biết cách tin vào khả năng của mình để tự tin thi đấu. Các nhà khoa học TDTT cho rằng việc rèn luyện kỹ năng tâm lý vô cùng quan trọng, và có ảnh hưởng không chỉ đến thành tích thi đấu, mà cũng giúp VĐV luôn trong tâm lý thoải mái, vững vàng và bình tĩnh trước mọi hoàn cảnh.
Nếu như việc ảnh hưởng tốt đến thành tích thi đấu là việc dễ hiểu, thì việc tâm lý thoải mái, vững vàng liên quan đến nhiều vấn đề. Đấy có thể là cách VĐV biết làm thế nào để giải tỏa khủng hoảng, vượt qua những mệt mỏi, ức chế tâm lý, tận hưởng cảm giác thư thái sau chuỗi thời gian luyện tập dài… Điều này khiến họ trở thành một con người luôn có tư duy tích cực trong mọi vấn đề của cuộc sống.
Phương pháp xét nghiệm và kiểm tra sinh lý (Physiological testing)
Xét nghiệm và kiểm tra sinh lý là phương pháp kiểm tra điểm mạnh và điểm yếu, tiến độ thực hiện và đánh giá hiệu quả quá trình đào tạo của VĐV. Để có được kết quả chính xác nhất, ứng với mỗi một thể thao, các VĐV sẽ được làm bài kiểm tra bằng thiết bị tương ứng với hoạt động thường có của môn thể thao đấy. Ví dụ như các VĐV Điền kinh sẽ được làm bài kiểm tra bằng máy chạy bộ, các VĐV Đua Xe đạp thì làm bài kiểm tra trên mô hình xe đạp tĩnh, các VĐV Đua thuyền thì thực hiện bài kiểm tra trên mô hình mô phỏng có kết nối với máy tính…
Trong quá trình làm bài kiểm tra, các thông số về hệ tuần hoàn, khả năng phản ứng, phản xạ của cơ thể với những thay đổi môi trường bên ngoài như nhiệt độ, thời tiết… để từ đấy các HLV, các chuyên gia đưa ra được các phương pháp luyện tập phù hợp nhất với từng cá nhân cũng như tính toán được sự tiến bộ của cá nhân đấy qua từng thời kỳ.
Phương pháp áp lạnh (Cryotherapy)
Phương pháp áp lạnh Cryotherapy là một từ gốc Hy Lạp, bắt nguồn từ 2 từ ghép “cyro” nghĩa là lạnh và “therapy” nghĩa là chữa bệnh. Vậy nên, có thể hiểu đơn giản rằng, phương pháp áp lạnh là cách dùng nhiệt độ lạnh để chữa bệnh, hoặc điều trị chấn thương cho các VĐV.
Cách thức chữa bệnh bằng phương pháp này được sử dụng khá phổ biến ở những nước Đông Âu, nơi có nhiệt độ vào mùa đông khá thấp. Phương pháp này tận dụng nguyên lý hoạt động cơ bản của tế bào, đấy là tạm thời bước vào trạng thái “ngủ đông” khi gặp nhiệt độ không tương thích với sự sống. Phương pháp áp lạnh này giúp giảm viêm nhiễm, giảm đâu, thúc đẩy quá trình chữa bệnh, phục hồi và kích hoạt cơ thể sản sinh ra một loại hooc-môn hỗ trợ là endorphin.
Phương pháp hỗ trợ các trọng tài
Một ứng dụng rất quan trọng của công nghệ trong thể thao là hỗ trợ cho các trọng tài điều khiển trận đấu. Hiện nay nhiều môn thể thao đang sử dụng công nghệ để hỗ trợ cho các trọng tài điều khiển trận đấu khi phải đối mặt với những quyết định quan trọng mà có thể làm thay đổi kết quả của trận đấu. Ví dụ về các công nghệ đang được sử dụng với tiện ích nàylà hệ thống video phát lại và công nghệ truyền dẫn liên lạc không dây với các trọng tài khác. Các công cụ hỗ trợ loại này là cánh tay đắc lực của các trọng tài khi phải đối mặt với những quyết định khó khăn nhờ vậy đã làm giảm thiểu những sai lầm mắc phải. Điều này đảm bảo cho các trọng tài điều khiển trận đấu ít gây ảnh hưởng một cách không chính xác đến kết quả của trận đấu.
Hệ thống video phát lại được sử dụng trong một loạt các môn thể thao như Tennis, Cricket, Bóng bầu dục, Bóng chày và Bóng rổ. Ví dụ, công nghệ phát lại được sử dụng trong môn Bóng rổ để xác định xem một quả ném rổ đã được rời khỏi tay ném trước khi tiếng còi cất lên hay không và trong môn Bóng chày là để xác định việc truyền lệnh hành động cho batter. Các hình ảnh video phát lại xác định bóng được trao có thành công hay không trong Bóng bầu dục và trong môn Tennis là bóng tiếp đất ở trong hay ngoài sân. Có rất nhiều cảm xúc lẫn lộn liên quan đến công nghệ phát lại video do mọi người thường cảm thấy rằng nó làm gián đoạn quá trình theo dõi trận đấu mà điều đó sẽ làm mất đi tính giải trí.
Công nghệ truyền dẫn thông tin được sử dụng để các trọng tài có thể nhận được thêm thông tin khi các trợ lý của mình không nhìn thấy rõ tình huống mà bản thân trọng tài cũng không nắm bắt một cách chính xác. Công nghệ truyền dẫn thông tin không hiệu quả bằng công nghệ phát lại vì nó dễ bị chi phối bởi lỗi của con người nhưng nó vẫn có một tác động quan trọng đối với kết quả của các trận đấu và không có nó thì số lỗi sai của các trọng tài sẽ tăng lên một cách đáng kể.
Có thể nói rằng cả hai hệ thống phát lại video và công nghệ truyền dẫn thông tin không dây đều có tác động tích cực đối với thể thao và trong tương lai với sự tiến bộ của công nghệ, cả hệ thống này sẽ được cải thiện ngày càng hoàn hảo hơn. Hệ thống video phát lại đang trở nên ngày càng phổ biến hơn và và việc sử dụng hệ thống này là rất quan trọng để giảm số lượng các quyết định phân xử sai lầm.
Kim Tùng