Công nghệ ở các thể loại khác nhau, đã được sử dụng trong thể thao từ nhiều năm nay và đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong thể thao thành tích cao.
Một số các ứng dụng chuyên đề của công nghệ bao gồm, thiết bị thể thao; quần áo và các phụ kiện; các trang thiết bị trợ giúp công tác trọng tài thi đấu; phương tiện truyền thông phát thanh truyền hình và thông tin liên lạc; phân tích kết quả thi đấu. Một xu hướng lớn trong công nghệ thể thao là hướng tới ứng dụng các thiết bị tức thời cung cấp cho vận động viên, huấn luyện viên, và các nhà phân tích những thông tin phản hồi ngay lập tức về một loạt các yếu tố thành tích. Một xu hướng khác là hướng tới các thiết bị nhỏ hơn, nhẹ hơn, mạnh hơn và dễ dàng hơn để sử dụng.
Các công nghệ đã có, và sẽ tiếp tục định hình phương thức mà chúng ta sẽ phát triển và giám sát các khả năng một vận động viên (về thể chất, tâm lý, kỹ thuật và chiến thuật), quản lý các cuộc thi đấu thể thao, tiếp thị thể thao đến với các đối tượng tiêu dùng chủ đạo.
Việc áp dụng công nghệ môi trường thể thao thành tích cao giúp nâng cao hiệu suất hoạt động của con người, hoặc ở tầm bao qát hơn, nó có thể tăng cường sự trải nghiệm thể thao của những người tham gia. Tuy nhiên, "việc tăng cường" thành tích thể thao xuất sắc của vận động viên thông qua công nghệ trong một số trường hợp có thể gây nên sự tranh cãi về đạo đức.
Các tổ hợp phát triển công nghệ hiện đang tập trung theo hướng thiết kế mã và áp dụng cải tiến các công nghệ tạo điều kiện cho việc nghiên cứu và phát triển các giải pháp can thiệp để nâng cao thành tích thể thao.
Hiện nay có các công nghệ như CAD (Thiết kế được trợ giúp của máy tính) có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện các trang thiết bị thể thao. CAD cho phép thiết kế và thử nghiệm các kỹ thuật ảo áp dụng cho tất cả các lĩnh vực nghiên cứu và phát triển thiết bị thể dục thể thao và giải trí. CAD là phương tiện hiệu quả để xem xét và đánh giá các sản phẩm và ý tưởng mới, nó chủ yếu được sử dụng để cải thiện độ an toàn, sự thoải mái và hiệu quả của các thiết bị thể thao chuyên dụng. CAD cũng được sử dụng thường xuyên trong việc phân tích xác định các yếu tố và chỉ số về thể lực cả những điều kiện thi đấu và huấn luyện. Các công nghệ khác như thiết bị “thông minh” có thể được sử dụng để đánh giá thành tích vận động của con người. Chúng bao gồm các cảm biến và máy tính và các thành phần tiện ích kèm theo có thể được các vận động viên sử dụng để diều chỉnh chế độ luyện tập của họ. Các ví dụ về công nghệ thiết bị "thông minh" bao gồm: các thiết bị được sử dụng để thử nghiệm gắng sức và đánh giá chức năng tim mạch, các thiết bị đo thời gian phản ứng và tần số động tác vận động, các thiết bị phân tích thông số kỹ thuật trong các môn chạy chạy và nhảy. Nhiều công nghệ hiện đại phân tích chuyển động bằng hình ảnh cũng được sử dụng để phân tích các hoạt động thể thao. Loại này liên quan đến kỹ thuật số ghi lại động tác của các vận động viên trong các hoạt động mà sau đó có thể được sử dụng để đánh giá thành tích của cá nhân của người chơi thể thao, để nâng cao tính giải trí cho khán giả, và điều trị y tế trong một số trường hợp.
Việc ứng dụng hệ thống định vị toàn cầu (GPS) để giám sát hoạt động của các cá nhân hoặc các đội cũng được chú ý đến. Hệ thống này có thể phân tích vị trí của vận động viên, tốc độ, gia tốc, khoảng cách, sức mạnh tương đối của chân và nhịp tim trong khi thi đấu hoặc tập luyện. Phân tích trận đấu sẽ làm sáng tỏ các tham số thống kê học của trận đấu đó. Báo cáo phân tích sẽ cho phép các huấn luyện viên và vận động viên xác định điểm mạnh và điểm yếu trong đấu pháp và việc thực hiện chiến thuật của riêng mình cũng như tìm hiểu các đấu pháp và chiến thuật được đối thủ của họ sử dụng.
Công nghệ nano là ngành công nghệ liên quan đến việc thiết kế, phân tích, chế tạo và ứng dụng các cấu trúc, thiết bị và hệ thống bằng việc điều khiển hình dáng, kích thước trên quy mô nanomet. Nhưng làm thế nào rất nhỏ có thể được áp dụng cho thế giới thể thao rộng lớn và nó thực sự có thể tạo ra sự khác biệt giữa thắng và thua? Những thay đổi nhỏ có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong thể thao và nhiều loại thiết bị thể thao hiện nay kết hợp một số loại công nghệ nano, từ gậy bóng chày đến gậy hockey và từ thuyền đua đến mũi tên bắn cung. Vật liệu nano được sử dụng bao gồm ống carbon nano (CNTs), hạt silica nano (SNPs), nanoclays và fullerene - mỗi vật liệu có thể mang lại lợi thế bổ sung, như độ bền cao hoặc độ cứng, độ bền, giảm trọng lượng hoặc ma sát hoặc chống mài mòn.
CNTs là vật liệu nano phổ biến nhất được sử dụng trong các thiết bị thể thao, chiếm 14% tổng lượng tiêu thụ hằng năm của CNTs. CNTs có độ bền và độ cứng đặc trưng cao hơn - chúng mạnh hơn 100 lần nhưng nhẹ hơn sáu lần so với thép và cứng như kim cương khiến chúng trở nên lý tưởng cho các thiết bị có trọng lượng thấp, cường độ cao như khung xe đạp siêu nhẹ và cán gậy golf…
Các công cụ phân tích và do lường dựa trên lĩnh vực công nghệ mũi nhọn sẽ giúp các vận động viên ở tất cả các môn thể thao phát huy được tiềm năng cá nhân của họ về tốc độ tối ưu. Công cụ này bao gồm các thiết bị đo lường tốc độ dựa vào công nghệ laser, hệ thống huấn luyện và kiểm ra tốc độ, khả năng tăng tốc chính xác cao trong thời gian được cung cấp. Thiết bị tính nhanh cường độ phát lực, gia tốc, tốc độ và thời gian của người chạy…Thiết bị phân tích sinh cơ học hai chiều của các kỹ năng thể thao được hỗ trợ với phần mềm Dartfish. Thiết bị phân tích ba chiều là có sẵn thông qua Phòng Vật lý trị liệu của Phòng thí nghiệm Vicon.
Một trong những ví dụ điển hình cho việc ứng dụng này là năm 2016, Barca sử dụng các thiết bị đeo để theo dõi chuyển động của cầu thủ, thể lực, sức khỏe và các biến số khác, tuy nhiên, ông Pelaez cho biết công nghệ vẫn có những hạn chế ở cấp độ chuyên nghiệp. Trong khi những thiết bị đeo thể lực đã trở nên nhỏ hơn và nhẹ hơn trong những năm gần đây, chúng vẫn chưa dành cho các vận động viên thi đấu ở cấp độ cao nhất. Đó là lý do tại sao chúng chủ yếu được sử dụng trên sân tập hơn là trong các trận đấu. HLV sẽ xem dữ liệu và phân tích trên các thiết bị di động, bao gồm cả máy tính bảng và điện thoại thông minh, Pelaez cho biết. Những ứng dụng trên điện thoại thông minh cũng là cách tốt nhất để chia sẻ những phát hiện và thực tiễn tốt nhất với cầu thủ. Sau đó là huấn luyện thực tế ảo. Một mặt, thực tế ảo giúp các cầu thủ chấn thương lấy lại nhịp điệu trong khi cơ thể họ vẫn đang hồi phục; một mặt, với các cầu thủ trẻ, thực tế ảo mang đến cơ hội trải nghiệm tốc độ và thể chất của trận đấu, tăng kiến thức cơ bản để họ có thể đưa ra quyết định tốt hơn.
Có thể nói, việc sử dụng các công nghệ hiện đại trong thể thao có thể có nghĩa đối với thi đấu đỉnh cao, chỉ có ý nghĩa đầy đủ đối với các vận động viên có thành tích ở top đầu do chi phí của thiết bị thể thao chuyên dụng có thể rất cao. Trong những môn thể thao cho người khuyết tật, có rất nhiều phương pháp có thể áp dụng để hỗ trợ. Ví dụ, sửa đổi các tòa nhà để có thể sử dụng xe lăn, sản xuất các thiết bị chuyên dụng cho đào tạo các thành viên thể thao, cũng có thể cung cấp hỗ trợ đặc biệt cho những người khuyết tật.

Ngô Giang (t/h)